فصل نهم دفع شبهه تحريف‌

شبهه تحريف قرآن، از دير زمان مطرح بوده و پيوسته مورد انكار و ردّ علما و محققين بزرگ اسلام بوده است. منشأ اين شبهه رواياتى است كه در كتب حديث اهل سنت و شيعه درج شده است و به ظاهر تحريف كلام اللّه را مى‌رساند. اين روايات غالبا قابل تأويل مى‌باشد، و در صورت عدم امكان تأويل، كنار گذاشته مى‌شوند. بررسى شبهه تحريف به دليل ارتباط با حجيّت ظواهر قرآن اهميت دارد، ازاين‌رو لازم است اين مسئله از ريشه مورد ارزيابى قرار گيرد و صحت و سقم اين روايات معلوم شود. اين بحث در سه بخش مطرح مى‌شود: دلايل نفى تحريف، آراى علماى بزرگ اسلام در اين باره و بررسى روايات منقول از اهل سنت و شيعه.

تحريف در لغت‌

تحريف از ريشه «حرف» به معناى كناره مى‌باشد. در سوره حج مى‌خوانيم: «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلى‌ حَرْفٍ فَإِنْ أَصابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَ إِنْ أَصابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلى‌ وَجْهِهِ ...[1]؛ و بعضى از مردم خدا را در كناره مى‌پرستند [يعنى تنها با زبان نيايش مى‌كنند و ايمان قلبيشان ضعيف است‌] پس اگر [دنيا به آنان رو كند و نفع و] خيرى به آنان برسد بدان اطمينان مى‌يابند، اما اگر ناگوارى براى امتحان به آنان برسد، دگرگون مى‌شوند [و به كفر رو مى‌آورند]».

[1] حج 22: 11.