نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 405
چهارم: بر فرض آنكه اين اخبار
متعارض، قابل جمع نباشند ترجيح يكى از دو طرف صرفا به دليل اينكه تعداد رواياتش
بيشتر است- بااينكه تعداد روايات طرف ديگر هم كم نيست- بر خلاف مقرّرات معهود و
ضوابط اصولى است.
پنجم:
بحث مخالفت با كتاب در اينجا وارد نيست؛ زيرا قرآن تصريحى در اين باره ندارد و
استدلال به عمومات غير ناظر در اين امر بخصوص كفايت نمىكند.
ششم:
موافقت با عامّه نيز در اينجا موضوعيت ندارد؛ زيرا آنچه از مذهب آنان مشهور است،
حرام بودن غنا است. براى مثال، ابن منذر و ديگر اعلام سنّت به اتفاق، تغنّى را
حرام مىدانند و اجير نمودن زن آوازخوان را باطل مىدانند.[1]
هفتم: ادعاى صاحب جواهر كه مىگويد: «روايات منع، متواتر است و حتى از ضروريات
مذهب است» وارد نيست؛ زيرا اعلام طائفه، خلاف آن را به تفصيل گفتهاند و رواياتى
كه در اين باب آمده نيز همگى عكس آن را ثابت مىكنند.
د-
وحدت موضوعى يا تناسب معنوى آيات
يكى
ديگر از ويژگىهاى قرآن، وجود تناسب معنوى ميان آيات هر سوره است، گرچه يكجا نازل
نگشته و به صورت پراكنده با فاصلههاى زياد يا كم نازل شده باشند. زيرا پراكندگى
در نزول آيات كه به جهت مناسبتهاى گوناگون بوده- طبيعتا- اقتضا مىكند ميان هر
دسته آياتى كه به مناسبتى نازل گشته با دسته ديگر كه به مناسبت ديگرى نازل گشته
است، رابطه و تناسبى وجود نداشته باشد، و اين پراكندگى در نزول بايستى در چهره
مجموع آيات هر سوره بخوبى هويدا باشد. در صورتى كه با دقّتى كه دانشمندان- بهويژه
در عصر اخير- در محتواى سرتاسر هر سوره انجام دادهاند به اين نتيجه رسيدهاند كه
هر سوره هدف يا هدفهاى خاصّى را دنبال مىكند كه جامع ميان آيات هر سوره است و
امروزه به نام «وحدت موضوعى» در هر سوره خوانده مىشود، همين وحدت موضوعى است كه
وحدت سياق سوره را تشكيل مىدهد و مسأله اعجاز در همين نكته است كه پراكندگى در
نزول، عدم تناسب را اقتضا مىكند، با آنكه تناسب و وحدت سياق در هر سوره به
[1] در اين باره رجوع شود به: حاشيه المحاضرات نوشته
عبد الرزاق المقرّم.
نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 405