خوبى مشهود است و بر خلاف مقتضاى طبع پراكندگى در نزول مى‌باشد! دانشمندان بر اين مدّعا دلايلى دارند از جمله تفاوت در عدد و كميّت آيات سوره‌ها است. اين تفاوت در عدد آيات هر سوره نمى‌تواند اتفاقى باشد، زيرا اتفاقى بودن يعنى نسنجيده و عارى از حكمت و بدون سبب بودن است و صدور هرگونه عمل حساب نشده از فاعل حكيم ممتنع است. سوره‌هاى قرآن بيشتر به طور كامل نازل گشته، به‌ويژه سوره‌هاى كوتاه، سوره‌هاى ديگر كه آيات آن‌ها در طول مدت و پراكنده نازل گشته است، با نزول‌ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ آغاز مى‌گرديد؛ و هر آيه يا آياتى كه پس از آن نازل مى‌گشت، با دستور پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به دنبال آيات پيشين ثبت مى‌گرديد، تا بسم اللّه ديگرى نازل گردد كه پايان سوره قبل و آغاز سوره بعد را اعلام نمايد. لذا مقدار عدد آيات هر سوره و ترتيبى كه ميان آيه‌هاى هر سوره وجود دارد، تماما توقيفى است و با دست وحى و دستور پيامبر انجام گرفته است.

اكنون اين سؤال مطرح است كه اين اختلاف عدد در آيات سوره‌ها براى چيست؟ پاسخ درست همان است كه يادآور شديم: هر سوره هدفى را دنبال مى‌كند كه با پايان يافتن بيان هدف، سوره پايان مى‌يابد و اختلاف در عدد آيات هر سوره معلول همين علّت است. اين اختلاف هرگز به صورت اتفاقى و بدون سبب معقول انجام نگرفته است و همين جهت است كه وحدت موضوعى يا وحدت سياق هر سوره را تشكيل مى‌دهد، يعنى ميان آيات هر سوره يك رابطه معنوى و تناسب نزديك وجود دارد.

مفسّرين متأخر به اين حقيقت پى برده‌اند و در پى آنند تا به اهداف ويژه هر سوره دست يابند و تا حدودى نيز پيشرفت كرده‌اند؛ از جمله، علّامه طباطبايى و نيز سيد قطب كه در مقدّمه تفسير هر سوره طبق برداشت خود، هدف آن را مختصرا توضيح مى‌دهد. يكى از شاگردان وى به نام «عبد اللّه محمود شحاته» كتابى به نام «أهداف كل سورة و مقاصدها» تأليف نموده و سعى بر آن داشته كه اهداف هر سوره را مشخص نمايد كه تا اندازه‌اى هم موفّق گرديده است. او از سوره بقره شروع كرده و تا سوره جاثيه ادامه داده و مجموعا در 45 سوره اين هدف را دنبال كرده است.

وى در مقدمه كتاب خود مى‌گويد: «پيشينيان به اين أمر اهميّت فراوان داده و