ندارد، صرفا ضمانت حيات را در قصاص به عهده گرفته است.

چهارم؛ از نظر ادبى، آيه قرآن جنبه ايجابى دارد و عبارت يادشده جنبه نفى، حال آنكه در سخن‌سنجى عبارت اثباتى برتر از عبارت سلبى است، به‌ويژه در تدوين مواد قانونى و احكام.

پنجم؛ آنكه در به كار بردن لفظ «قصاص» جنبه عدالت قانونى تداعى مى‌شود كه اين قانون از منشأ عدالت برخاسته است، در صورتى كه به كار بردن لفظ قتل در عبارت يادشده آن هم ابتدا و بى‌سابقه، فاقد اين خاصيّت است. علاوه كه لفظ قتل ابتدا حالت تنفّر و انزجار دارد، بر خلاف به كار بردن لفظ قصاص كه حالت عدالت خواهى و انبساط خاطر و تشفّى را ايجاب مى‌كند.

جلال الدين سيوطى تا بيست وجه در ترجيح آيه بر عبارت يادشده بر شمرده، و زمخشرى عبارت يادشده را به شدت نكوهش كرده و از غفلت عرب در ساختن يك چنين جمله پراشكال تعجّب كرده است، همان گونه كه خود عرب در موقع نزول آيه قصاص و پى بردن به اشتباهات خود در ساختن جمله‌اى در همين معنا و اينكه قرآن هرگز غفلت نورزيده، در شگفت شدند و خاضعانه اعتراف نمودند كه «ما هذا كلام البشر و إنما هو كلام اللّه عزّ و جلّ؛ هرگز به سخن بشر نمى‌ماند و جز سخن خدا نخواهد بود» چنان‌كه پيش از اين گذشت. نمونه‌هايى از اين قبيل بسيارند كه به برخى از آن‌ها در «التمهيد» اشاره شده است‌[1].

ب- سبك و شيوه بيان‌

اسلوب و شيوه بيان قرآنى- در عين حال كه موجب جذب و كشش عرب گرديد- با هيچ‌يك از اسلوب و شيوه‌هاى متداول عرب شباهت و قرابتى ندارد. قرآن سبكى نو و روشى تازه در بيان ارائه داد كه براى عرب بى‌سابقه بود و بعدا هم نتوانستند در چنين سبكى سخنى بسرايند.

اين از شگفتى‌هاى سخن‌ورى است كه سخن‌ور سبكى بيافريند كه مورد پذيرش‌

[1] ر. ك: التمهيد في علوم القرآن؛ ج 5، ص 130- 9.