مى‌گذرد حكايت دارد».

ابعاد اعجاز

اعجاز قرآن امروزه در سه بعد مهمّ و اساسى مطرح مى‌باشد: اعجاز بيانى، اعجاز علمى و اعجاز تشريعى.

اعجاز بيانى بيشتر به جنبه‌هاى لفظى و عبارات به كار رفته و ظرافت‌ها و نكته‌هاى بلاغى نظر دارد؛ گرچه در اين نكته‌ها و ظرافت‌ها در معنا و محتوا نقش اصلى را ايفا مى‌كند، چنان‌كه شرح آن خواهد آمد.

اعجاز علمى اشاراتى است گذرا كه به برخى از اسرار طبيعت نظر دارد و به گونه تراوشى از لابه‌لاى تعابير قرآنى- احيانا- مشهود مى‌گردد، كه با مرور زمان و پيشرفت دانش و قطعيّت يافتن برخى نظريّه‌هاى علمى، پرده از اين اشارت‌ها برداشته مى‌شود و دانشمندان خصوصا با پى بردن به اين حقايق، قرآن را از ديدگاه اعجاز مورد ستايش و پذيرش قرار مى‌دهند.

اعجاز تشريعى از جهت نوآورى‌هاى مفاهيم دينى است؛ بدين معنا كه قرآن در دو قسمت معارف و احكام راهى پيموده كه تا آن روز، بشريّت بدان راه نيافته بود و براى ابديّت بدون راهنمايى دين، دست‌يابى به آن امكان‌پذير نيست. هستى‌شناسى قرآن، فراگير و شامل و تشريعات آن همه‌جانبه و كامل است و از هر دو جهت بدون هيچ‌گونه كاستى بر بشريّت عرضه شده است. اكنون توضيحى از اين اجمال را با رعايت ايجاز و اختصار مى‌آوريم:

1. اعجاز بيانى‌

اعجاز بيانى قرآن را مى‌توان در پنج بخش خلاصه نمود:

الف- گزينش كلمات‌

انتخاب كلمات و واژه‌هاى به كار رفته در جملات و عبارت‌هاى قرآنى كاملا حساب‌شده است به گونه‌اى كه اگر كلمه‌اى را از جاى خود برداشته، خواسته باشيم كلمه ديگرى را جايگزين آن كنيم كه تمامى ويژگى‌هاى موضع كلمه اصل را ايفا