زمر، وصف تمامى كتاب آمده و همه آيات و سور قرآنى، زيبا و فريبا با محتوايى بلند و بيانى رسا جلوه‌گر شده‌اند. تفاوت و اختلافى در ميان نيست و اين خود شاهد بر صدق كلام خدا است. خلط كردن ميان اين دو مفهوم شايسته نيست، بلكه يك نوع تفسير به رأى بشمار مى‌رود.

ثانيا؛ روشن نيست چرا فرض دو مرحله‌اى بودن نزول قرآن، كه داراى دو وجود عرشى و فرشى است (گفتار علّامه طباطبايى درباره نزول دفعى و تدريجى قرآن)، در مورد محكم و متشابه قرآن آورده شده است؟

اساسا اين سؤال مطرح است كه قرآن صريحا گفته: «مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ، هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ، وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ»[1]، برخى «محكمات» و برخى «متشابهات» و مقصود همين قرآن موجود است كه بر دو بخش تقسيم شده، ولى چرا صاحب مقال، كلّ قرآن را در دو مرحله فرض كرده كه در مرحله عليا، محكم و در مرحله سفلى، متشابه است. آن‌گاه چگونه مردم به مرحله عليا دست‌يابند؟! در حالى كه از نزديك شدن به متشابه (مرحله سفلى) ممنوع مى‌باشند؟! 2. نظريّه دوم از برخى گروه‌هاى التقاطى كه افكار الحادى خود را در پوشش اسلام جلوه مى‌دهند[2] ارائه شده:

محكمات آياتى هستند كه اصول اساسى و ديدگاه‌هاى كلى مكتب را بيان مى‌كنند. اين اصول استوار و پابرجا بوده، به مثابه حقايقى ثابت و پايدار مى‌باشند؛ از قبيل اصل هدايت، زوال باطل و پيروزى مستضعفين و محرومان.

آيات متشابهه- متقابلا- مشتمل بر مطالبى است كه خود «اصل» نيستند، اما منبعث از اصول مى‌باشند، لذا فاقد خصلت ثبات و پايدارى هستند. محكمات نقش استراتژيك دارند و متشابهات تاكتيك‌هايى براى پياده كردن آن‌ها مى‌باشد، لذا در هر زمانى اين متشابهات و فروع و تاكتيك‌ها متغيّر و متبدل مى‌شوند. متشابهات در حوزه علوم واقع شده كه پيشرفت علوم طبيعى، سياسى و اقتصادى باعث قبض و بسط آن‌ها مى‌گردد و بلكه در زمان متأخر ضدّ ارزش و ارتجاعى قلمداد مى‌شوند.

بنابراين تمامى آيات الاحكام، اعم از ناسخ و منسوخ جزء متشابهات هستند و نقش‌

[1] آل عمران 3: 7.

[2] گروه منافقين موسوم به مجاهدين خلق.