مثلا از ابن عباس روايت شده آيات محكمه از قبيل آيه‌ «قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً»[1] و متشابهات از قبيل حروف مقطّعه در اوايل سور است.

برخى گفته‌اند آيات منسوخه، متشابهاتند و آيات ناسخه محكمات؛ يا آنكه محكمات، آيات الاحكام و متشابهات ديگر آيات مى‌باشند؛ محكمات، آيات مربوط به قصص انبيا و امم سالفه و متشابهات، ابهامات وارده در اين آيات مى‌باشد؛ آيات متشابهات آياتى است كه درباره صفات بارى تعالى آمده است‌[2]؛ متشابهات آيات مربوط به احوال و اهوال روز قيامت و آخرت است‌[3]؛ متشابه آن است كه مجمل (مبهم) باشد و معناى روشنى نداشته باشد؛ متشابه مفهومى پيچيده و سردرگم دارد و محكم دليل روشن و استوار دارد؛ متشابه آن است كه راه رسيدن به معناى آن بسته است، ولى براى محكم راه باز است؛ متشابه آن است كه بيش از يك معنا را متحمل است، ولى محكم بيش از يك معنا را متحمل نيست؛ متشابه آن است كه به بيان و توضيح نياز دارد و محكم نياز ندارد؛ متشابه آن است كه عقل براى رسيدن به كنه آن راه ندارد و محكم راه دارد؛ متشابه آن است كه ظاهر عبارت آن مقصود نيست، ولى ظاهر محكم مراد است؛ محكمات آن است كه همگى در تفسير آن اتفاق نظر دارند، ولى در متشابه اتفاق ندارند؛ متشابه آن است كه تفسير آن مشكل آيد، ولى تفسير محكم مشكل نباشد ...[4].

[1] انعام 6: 151.

[2] ابن تيميه، المنار، ج 3، ص 167.

[3] شيخ محمد عبده، المنار، ج 3، 167.

[4] ر. ك: تفسير الميزان؛ ج 3، ص 42- 31. المنار؛ ج 3، ص 165- 163.