يونس و هارون و سليمان وحى نموديم، و به داود زبور داديم، پيامبرانى كه سرگذشت آنان را پيش از اين براى تو بازگفته‌ايم و پيامبرانى كه سرگذشت آنان را براى تو بيان نكرده‌ايم. و خداوند با موسى آشكارا سخن گفت [و امتياز از آن او بود].

پيامبرانى كه بشارت‌گر و بيم‌دهنده بودند تا پس از اين پيامبران، حجتى براى مردم بر خدا باقى نماند [و بر همه اتمام حجت شود] و خدا توانا و حكيم است. ولى خداوند گواهى مى‌دهد به آنچه بر تو نازل كرده [او] آن را به علم خويش نازل كرده است و فرشتگان [نيز] گواهى مى‌دهند هر چند گواهى خدا كافى است. بى‌ترديد، كسانى كه كفر ورزيدند و [مردم را] از راه خدا بازداشتند در گمراهى دورى گرفتار شده‌اند».

بنابراين شگفتى ندارد كه به يكى از افراد بشر وحى شود؛ زيرا پديده‌اى است كه بشريت با آن خو گرفته و پيوسته در طول تاريخ با آن سر و كار داشته است.

اقسام وحى رسالى‌

مطابق قرآن وحى رسالى سه‌گونه است:

«وَ ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْياً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ ما يَشاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ، وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا»[1].

1. وحى مستقيم: القاى مستقيم وحى و بدون واسطه بر قلب پيامبر است.

پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله در اين باره مى‌گويد: «انّ روح القدس‌[2] ينفث في روعي»[3]. يعنى:

روح القدس بر درون من مى‌دمد.

2. خلق صوت: با رسيدن وحى به گوش پيامبر به گونه‌اى كه كسى جز او نشنود.

اين‌گونه شنيدن صوت و نديدن صاحب صوت مانند آن است كه كسى از پس پرده سخن مى‌گويد؛ و به همين علت با تعبير «أو من وراء حجاب» از آن ياد شده است.

وحى بر حضرت موسى عليه السّلام به ويژه در كوه طور چنين بود و نيز وحى بر پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله در ليلة المعراج به همين‌گونه انجام گرفت.

[1] شورى 42: 51 و 52.

[2] بنابراين كه روح القدس غير از جبرئيل باشد.

[3] الاتقان؛ ج 1، ص 44.