نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 245
حفص كه از اصحاب امام صادق عليه
السّلام است[1]، از شيخ خود عاصم روايت كرده
است.
او
نيز از بزرگان و معاريف شيعه به شمار مىآمد[2]
و قرائت را از شيخ خود، سلمى اخذ كرده است. سلمى خود از خواص على عليه السّلام بود
كه مستقيما قرائت را از على عليه السّلام فرا گرفت[3]
و على آن را از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و پيامبر از خداى عز و جل أخذ كرده
است.
حجّيت
قرائات سبع
آيا
قرائات سبع داراى حجيّت و ارزش اعتبارى هستند؟ آيا نمازگزار مىتواند يكى از اين
قرائتها (در محدوده قرائات سبع) را انتخاب كند؟
بيشتر
فقها قايل به جواز مىباشند. مرحوم سيد محمد كاظم يزدى در العروة الوثقى و مرحوم
سيد ابو الحسن اصفهانى در وسيلة النجاة، احتياط را در آن دانستهاند كه نمازگزار
از قرائات سبع تجاوز نكند. گرچه فتواى ايشان جواز قرائت به هر قرائت صحيحى است، چه
از سبع باشد چه نباشد[4].
آيت
اللّه خويى قرائت به قرائات متداول عصر ائمه را جايز دانسته[5]
و حديث «اقرءوا كما يقرأ الناس» را قرائات متداول آن زمان تفسير نمودهاند. امام
خمينى قدّس سرّه احتياط فرموده كه از قرائات سبع تجاوز نكند[6].
مشهور
ميان فقها، تخيير در انتخاب هريك از قرائات سبع است، با آنكه در روايت امام صادق
عليه السّلام آمده است: «القرآن واحد نزل من عند الواحد و إنما الاختلاف من قبل
الرواة». گفتهاند: ولى ائمه معصومين رخصت دادهاند كه طبق هريك از قرائات مشهور
قرائت كنند و روايت «اقرءوا كما يقرأ الناس» را دليل بر اين مدّعى گرفتهاند.
لازمه جمع بين دو حديث، انحصار قرائت اصلى در ميان همين قرائات
[2] مؤلف نقض الفضائح، او را شيخ ابن شهرآشوب و ابو
الفتوح رازى، برشمرده است.
[3] ر. ك: صدر، التأسيس، ص 346 قاضى، المجالس ج 1، ص
548. ابن قتيبه، او را در زمره اصحاب على عليه السّلام و در زمره كسانى كه از وى
فقه آموختهاند، برشمرده است.( المعارف، ص 230). برقى نيز در رجال خود، وى را از
خواص امام مىداند.( التأسيس، ص 242).
[4] العروة الوثقى؛ آداب القراءة و أحكامها، مسأله 50.
وسيلة النجاة؛ قرائت، مسأله 14.
[5] منهاج الصالحين؛ ج 1، كتاب الصلاة، ص 167، مسأله
119.
[6] تحرير الوسيلة؛ ج 1، كتاب الصلاة، ص 152، مسأله 14.
نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 245