ابو الدرداء و مقداد بن اسود. همگى اينان به ولاى خاص نسبت به بيت والاى نبوى شناخته شده‌اند. ديگر مصحف‌ها از اعتبار هم‌سنگ اين مصاحف نبودند و صحف ابو بكر نيز به صورت كتاب منظم نشده بود.

اول كسى كه توحيد مصحف‌ها را در عهد عثمان مطرح كرد، حذيفة بن اليمان بود. چگونگى كار او در بخش‌هاى پيش گذشت. ابىّ بن كعب تصدّى املاى قرآن را موقع استنساخ مصحف‌ها بر عهده داشت و در اشكالات، نسبت به ضبط كلمات، به او مراجعه مى‌كردند.

شكل‌گذارى مصحف و نقطه‌گذارى آن، به دست ابو الاسود الدؤلى و دو شاگرد او نصر بن عاصم و يحيى بن يعمر انجام گرفت. اولين كسى كه در تحسين كتابت مصحف و زيبايى خطّ آن اقدام كرد، خالد بن ابى الهياج، از اصحاب على عليه السّلام بود.

ضبط حركات به شكل كنونى، كار استاد بزرگ خليل بن احمد فراهيدى است. او اولين كسى است كه «همزه و تشديد و روم و اشمام» را وضع كرد. كه در مباحث گذشته به تفصيل گفته شد. تمامى افراد يادشده از سرشناسان دانشمند شيعه‌اند.

شيعه بود كه اصول قرائت را مورد تحقيق و بررسى قرار داد و قواعد آن را بنيان نهاد و با نهايت امانت و اخلاص، ابتكاراتى در فنون قرائت و تغييراتى در آن به كار برد.

اگر نگوييم شش تن، دست‌كم چهار تن از قرّاء سبعة، شيعه بودند؛ علاوه بر آن كه گروهى از ائمه قرّاء بزرگ از شيعيان به شمار مى‌آيند. از آن جمله‌اند: ابن مسعود، ابىّ بن كعب، ابو الدرداء، مقداد، ابن عباس، ابو الاسود، علقمه، ابن سائب، سلمى، زرّبن حبيش، سعيد بن جبير، نصر بن عاصم، يحيى بن يعمر، عاصم بن ابى النجود، حمران بن اعين، ابان بن تغلب، اعمش، ابو عمرو بن العلاء، حمزه، كسائى، ابن عياش، حفص بن سليمان و امثال اينان كه از ائمه بزرگند و در مناطق و دوره‌هاى مختلف، در رأس امر قرائت قرار داشته‌اند[1].

اما قرائت كنونى كه قرائت حفص است، يك قرائت شيعى خالص است؛ كه آن را

[1] شرح حال آنان در بحث از« طبقات القرّاء»، ج 2، التمهيد آمده است.