نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 235
دهد و آن جز يك قرائت بيش نيست،
زيرا نصّ قرآنى يكى بيش نيست كه از نزد خداى يكتا نازل گرديده است «القرآن واحد
نزل من عند الواحد» و تمامى اين اختلافات در قرائت قرآن، ناشى از اجتهاد قاريان
است كه خود را راويان آن نصّ گمان كردهاند. هرگونه اجتهادى در به دست آوردن نص
قرآن بيهوده است، جز از طريق سماع و نقل متواتر، كه منحصرا در قرائت عاصم به روايت
حفص اين ويژگىها وجود دارد. كه قبلا اشارت رفت و ذيلا به اختصار يادآور مىشويم:
ويژگى
قرائت حفص
يگانه
قرائتى كه داراى سندى صحيح و با پشتوانه جمهور مسلمين استحكام يافته، قرائت حفص
است. اين قرائت در طىّ قرون پىدرپى تا امروز همواره ميان مسلمانان متداول بوده و هست
و تداول آن به چند سبب برمىگردد:
1.
سبب اوّل، همان است كه قبلا به آن اشاره شد. در واقع، قرائت حفص همان قرائت عامه
مسلمانان است، زيرا حفص و استاد او عاصم شديدا به آنچه كه با قرائت عامّه و روايت
صحيح و متواتر ميان مسلمانان موافق بود، پايبند بودند. اين قرائت را عاصم از شيخ
خود ابو عبد الرحمن سلمى و او از امام «امير المؤمنين» اخذ كرده است و على عليه
السّلام به هيچ قرائتى جز آنچه با نصّ اصلى وحى كه ميان مسلمانان از پيامبر صلّى
اللّه عليه و آله متواتر بوده، قرائت نمىكرده است. اين قرائت را عاصم به شاگرد
خود حفص آموخته است. ازاينرو در تمامى ادوار تاريخ مورد اعتماد مسلمانان قرار
گرفت و اين اعتماد عمومى صرفا از اين جهت بوده است كه با نص اصلى و قرائت متداول
توافق و تطابق داشته است. نسبت اين قرائت نيز به حفص، به اين معنا نيست كه اين
قرائت مبتنى بر اجتهاد حفص است؛ بلكه اين يك نسبت رمزى است براى تشخيص اين قرائت و
قبول قرائت حفص، به معنا قبول قرائتى است كه حفص اختيار كرده و پذيرفته است؛ زيرا
اين قرائت از روز نخست بين مسلمانان متواتر و متداول بوده است.
2.
عاصم در بين قرّاء، معروف به خصوصيات و خصلتهايى ممتاز بوده كه شخصيتى قابل توجه
به او بخشيده است. وى ضابطى بىنهايت استوار و در اخذ
نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 235