نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 234
ديگرى ابو عمرو عثمان بن سعيد دانى
(متوفاى 444) است كه كتاب خود را به نام «التيسير» منحصرا پيرامون قرائتهاى
هفتگانه نگاشته است.
نمونه
ديگر ابو عبد اللّه، محمد بن شريح اشبيلى است كه به سال 476 وفات يافته و در كتاب
خود به نام «الكافى» تنها درباره قرائتهاى هفتگانه و روات آن بحث كرده است.
همچنين ابو حفص بن عمر بن القاسم انصارى اندلسى كتاب خود را به نام «المكرر» به
قرائتهاى سبعة منحصر كرده است.
ابو
محمد قاسم بن فيره شاطبى (متوفاى 590) قصيدهاى به نام «حرز الأماني و وجه
التهاني» درباره قرائتهاى سبعة سروده و همان گونه كه عامه به تقليد از ابن مجاهد
معتقدند، براى هر قارى دو راوى ذكر نموده است. مؤلّفان ديگرى نيز تأليفاتى به همين
نحو به نگارش درآوردهاند و همه آنان قرائتها را در عدد هفت منحصر كردهاند.
تنها
برخى از متأخران سه تن را به هفت قارى معروف اضافه كرده و به پيروى از ابن مجاهد
براى هريك از آن سه، دو راوى بر شمردهاند. از جمله اينان: شمس الدين ابو الخير
ابن الجزرى است كه به سال 833 درگذشته است. وى كتابى در دو جلد به نام «النشر في
القراءات العشر» تأليف كرده و پس از آن كتابى ديگر به نام «التحبير في قرائات
الأئمّة العشرة» تأليف كرده و قصيدهاى نيز به نام «طيبة النشر في القراءات العشر»
سروده كه به همين نمط است.
پس
از ابن الجزرى تا عصر اخير، همه مؤلفان كتب قرائات از وى پيروى كردهاند؛ كه از آن
جمله نويسنده معاصر، محمد سالم محيسن كتابى به نام «المهذب في القراءات العشر»
تأليف كرده است.
برخى
نيز چهار قارى از قرّاء شواذ را بر اين قرّاء دهگانه اضافه كردهاند، تا قرّاء
مورد اعتماد (به عقيده آنان) به چهارده تن برسند. كتاب «اتحاف فضلاء البشر في
القراءات الأربعة عشر» تأليف احمد بن محمد دمياطى (متوفاى 1117) مبتنى بر همين
اساس ابداعى و نوآورى است.
اما
پيروان مكتب تشيّع بر اين باورند كه تنها دليل اعتبار قرائت، قرائتى است كه داراى
شروط يادشده باشد و عمدتا با قرائت شناختهشده نزد انبوه مسلمانان وفق
نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 234