تمامى قرون است و نمايان‌گر آن، قرائت حفص است، زيرا حفص همان قرائت جمهور را قرائت كرده و على عليه السّلام نيز همان را قرائت كرده كه توده عظيم مردمى از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله شنيده‌اند. اين مسير، مسير تواتر است و قرآن به گونه تواتر به ما رسيده است. ولى مسير قرّاء و قرائات مسير اجتهاد است (جز قرائت عاصم) كه اجتهاد در نصّ قرآن روا نباشد و فاقد حجيّت شرعى است.

اينك براى تشخيص قرائت صحيح و متواتر كه بر دست جمهور نقل و ضبط شده، سه شرط ارائه مى‌نماييم:

شرط اول: توافق با ثبت مصحف‌هاى موجود، كه در تمامى قرون بر دست تواناى مردمى ثبت و ضبط شده است. تمامى قرآن‌هاى خطى و چاپى، مخصوصا در گستره شرق اسلام، بدون هيچ‌گونه اختلافى ارائه شده و مى‌شود.

شرط دوم: توافق با فصيح‌ترين و معروف‌ترين اصول و قواعد لغت عرب، زيرا قرآن با فصيح‌ترين لغت نازل شده و هرگز جنبه‌هاى شذوذ لغوى در آن يافت نمى‌شود.

شرط سوم: توافق با اصول ثابت شريعت و احكام قطعى عقلى، كه قرآن پيوسته پايه‌گذار شريعت و روشن‌گر انديشه‌هاى صحيح عقلى است و نمى‌شود كه با آن مخالف باشد.

در اين زمينه شرح و بسط بيشترى در التمهيد (ج 2) داده‌ايم. به علاوه سخنانى از ائمه معصومين در اين رابطه وجود دارد كه در ذيل يادآور مى‌شويم:

سخنانى از اهل بيت عليهم السّلام درباره قرائت قرآن‌

[1] از ائمه اهل بيت عليهم السّلام سخنانى درباره قرآن كريم وارد شده كه به مهم‌ترين موضوعاتى كه مورد بحث واقع شد، اشاره دارد؛ و حاكى از دقّت نظر و ژرف‌انديشى است كه ائمه اطهار عليهم السّلام درباره اين كتاب مقدّس رعايت داشته‌اند.

[1] اين سخنان از كافى، تأليف ثقة الاسلام كلينى، استخراج شده است. ر. ك: به جلد دوم كافى، كتاب فضل القرآن، باب النوادر، شماره‌هاى 8 و 12 و 13 و 15 و 23 و 27، ص 627.