ضبط شده است يا نه، گفتگو فراوان است. به طور كلّى از آن مباحث مى‌توان نفى تواتر قرائات را نتيجه گرفت؛ زيرا طبق رأى محققين، بيش از يك قرائت از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نرسيده است و آن قرائتى است كه در ميان مردم (جمهور مسلمانان) متداول است و هر قرائت كه با آن مطابق باشد، مقبول وگرنه مردود است‌[1].

تعريف قرائت‌

قرائت همان تلاوت و خواندن قرآن كريم است و اصطلاحا به گونه‌اى از تلاوت قرآن اطلاق مى‌شود كه داراى ويژگى‌هاى خاصى است. بدين معنا كه هرگاه تلاوت قرآن به گونه‌اى باشد كه از نصّ وحى الهى حكايت كند و بر حسب اجتهاد يكى از قرّاء معروف- بر پايه و اصول مضبوطى كه در علم قرائت شرط شده- استوار باشد، قرائت قرآن تحقق يافته است: البته قرآن داراى نصّ واحدى است و اختلاف ميان قرّاء بر سر به دست آوردن و رسيدن به آن نص واحد است.

امام صادق عليه السّلام مى‌فرمايد: «انّ القرآن واحد نزل من عند واحد و لكنّ الاختلاف يجي‌ء من قبل الرّواة[2]؛ قرآن يكى بيش نيست و اختلافات بر سر قرائت آن از جانب راويان [قاريان‌] صورت گرفته است». قاريان قرآن (قرّاء معروف) راويان و ناقلان همان قرآنى هستند كه بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نازل گرديده و اختلاف آنان از اختلاف در نقل و روايت آن نصّ نشأت گرفته، و آن به سبب عواملى است كه اين اختلاف را ايجاب كرده است. پايه‌هاى آن عوامل عبارتند از:

- اختلاف مصاحف اوّليّه، چه پيش از اقدام به يكسان كردن مصاحف در زمان عثمان و چه پس از آن؛- نارسايى خط و نوشته‌هاى قرآن كه از هرگونه علايم مشخّصه و حتى از نقطه عارى بوده است؛

[1] ر. ك: التمهيد؛ ج 2، ص 42 به بعد و 226- 218.

[2] اصول كافى؛ ج 2، ص 630، حديث 12.