در هر حال، سهل‌انگارى مسئولان آن زمان از نظر وجود اشتباهات و تناقضات در مصحف، براى هميشه مشكلاتى براى امت اسلامى ايجاد كرد. البته عدم تصحيح اين اشتباهات در ادوار بعد از عثمان، از آن جهت بوده كه در زمان‌هاى متأخّر، ممكن بود دشمنان به عنوان تصحيح قرآن و اصلاح ناهنجارى‌هاى آن، قرآن را دست‌خوش تحريف سازند و كتاب خدا بازيچه دست مغرضان و هواپرستان قرار گيرد. على عليه السّلام در اين باره فرموده است: «انّ القرآن لا يهاج اليوم و لا يحوّل» و همين فرمان به عنوان يك اصل و پايه قانونى براى هميشه مورد پذيرش مسلمانان قرار گرفت. لذا كسى را ياراى آن نبود كه قرآن را مورد دستبرد قرار دهد.

بايد توجه كرد كه بودن ناهنجارى‌هاى املايى در مصحف خللى در اساس و كرامت قرآن ايجاد نمى‌كند، زيرا:

اولا؛ واقع قرآن آن است كه خوانده مى‌شود، نه آنچه نوشته مى‌شود. كتابت به هر اسلوبى باشد، ما دام كه قرائت صحيح و منطبق بر نحوه متداول در زمان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و صحابه او باشد، موجب هيچ ضرر و زيانى نخواهد شد. به‌طورى‌كه بيان شد، ترديدى نيست كه مسلمانان از صدر اول تا امروز، نص قرآن را به گونه صحيح، حفظ كرده‌اند.

ثانيا؛ تخطئه كتابت قرآن ايرادى است به نويسندگان اوليه از نظر جهل و يا سهل‌انگارى آنان و ايرادى به خود كتاب نيست كه‌ «لا يَأْتِيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ»[1].

ثالثا؛ اشتباهات املايى كه در مصحف همچنان باقى بوده و تغيير داده نشده، خود حجّتى است بر سلامت قرآن از هرگونه دستبرد و تحريف، زيرا تصحيح اشتباهات املايى كه سزاوار بود انجام شود ولى براى حفظ كرامت، سلف درباره آن اقدامى نكرده، دليل روشنى است كه در سرتاسر قرآن هيچ‌گونه تغييرى صورت نگرفته است و موجب شده كسى جرأت نكند به آن دستبردى بزند.

اكنون نمونه‌هايى از مهم‌ترين اشتباهات رسم‌الخط موجود در قرآن را در ذيل مى‌آوريم:

[1] فصّلت 41: 42.