نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 150
روزهاى پنجشنبه و جمعه صندوق
باز مىشد. پس از آن كه مهدى عباسى مصحف باارزشى به مدينه فرستاده و در صندوق
گذاشته شد، مصحف حجاج برداشته شد».
سمهودى
مىگويد: «در مورد اين مصحفى كه امروز در قبهاى در وسط مسجد است و منسوب به عثمان
مىباشد، كسى چيزى نگفته است».
ابن
نجّار اوّلين كسى است كه شرح حال مصحفهاى مساجد را نوشته است؛ او مىگويد:
مصحفهاى اوّليه به مرور زمان كهنه شده است و اوراق آنها متفرق گرديده و چيزى از
آنها باقى نمانده است»[1].
مشخصات
كلى مصحفهاى عثمانى
مصحفهاى
عثمانى از نظر ترتيب سورهها، نزديك به مصحفهايى است كه صحابه نوشته بودند و بر
همان شيوه، سورههاى بزرگ مقدم بر سورههاى كوچك ترتيب يافت. حروف مصحفهاى عثمانى
خالى از نقطه و علايمى بوده است كه اعراب كلمات را نشان مىدهد. اين مصحفها به
احزاب و اعشار و اخماس، تقسيمبندى نشده بود و مملوّ از غلطهاى املايى و
تناقضهايى در رسمالخط بوده است. كه علت آن، ابتدايى بودن خطى است كه صحابه در آن
زمان مىشناختهاند. مشخصات كلى مصحفها به شرح ذيل است:
1.
ترتيب: قبلا گفته شد كه ترتيب مصحف عثمانى، همان ترتيبى است كه در مصحف كنونى وجود
دارد و با ترتيبى كه در مصحفهاى صحابه در آنوقت به كار برده شده بود و به خصوص
با مصحف ابىّ بن كعب، تطبيق مىكرد. تنها در مواردى اندك با آنها مطابقت نداشت؛
از جمله اين كه در مصحفهاى صحابه، سوره يونس در زمره هفت سوره بزرگ به شمار
مىآمد و هفتمين[2] يا
هشتمين[3] اين
سورهها بود.
اما
عثمان، سوره انفال و سوره برائت را به عنوان يك سوره، در مرتبه هفتم از
[1] سمهودى؛ وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفى؛ ج 2، ص
668- 667.