شايستگى آنان را براى انجام اين كار مهمّ مى‌دانست؟ ولى او به جاى اين افراد شايسته، كسانى را از اطرافيان خود انتخاب كرد و سرانجام اين انتخاب نابجا، سبب پيدايش اختلاف در قرائت قرآن در زمان‌هاى بعد گرديد.

تعداد مصحف‌هاى عثمانى‌

مورّخان در شماره مصحف‌هاى تهيه شده هم‌آهنگ كه به اطراف بلاد اسلامى فرستاده شده است، اختلاف دارند. ابن ابى داود تعداد آن‌ها را شش نسخه مى‌داند كه هريك به يكى از شش مركز مهم اسلامى آن روز ارسال شد. اين شش مركز عبارتند از مكّه، كوفه، بصره، شام، بحرين و يمن. وى اضافه مى‌كند كه علاوه بر اين شش نسخه، يك نسخه نيز در مدينه نگه داشته شد كه آن را به نام «امّ» و يا «امام» مى‌ناميدند[1]. يعقوبى دو نسخه ديگر را بر اين تعداد اضافه كرده كه به مصر و الجزيره فرستاده شده است‌[2]. مصحفى كه به هر منطقه‌اى فرستاده شده بود، در مركز منطقه حفظ مى‌شد و از روى آن، نسخه‌هاى ديگرى استنساخ مى‌شد تا در دسترس مردم قرار گيرد. و تنها قرائت اين مصحف‌ها رسميت داشت و هر نسخه و يا قرائت كه با اين مصحف‌هاى هم‌آهنگ، مخالف بود، غير رسمى و ممنوع شناخته مى‌شد و استفاده از آن‌ها موجب مجازات بود.

مصحف مدينه مرجع عمومى بود و اگر ميان مصحف‌هاى فرستاده شده در بلاد ديگر، اختلافى پيدا مى‌شد، براى رفع اختلاف و تصحيح آن‌ها مصحف مدينه ملاك قرار مى‌گرفت و مطابق با آن، مصحف‌هاى ديگر تصحيح مى‌شد.

گفته شده است عثمان همراه هر مصحف، يك قارى قرآن نيز به منطقه مورد نظر اعزام مى‌كرد، تا قرائت قرآن را مطابق با آن مصحف به مردم بياموزد؛ از جمله عبد اللّه بن سائب همراه با قرآن مكّه و مغيرة بن شهاب همراه با مصحف شام و ابو عبد الرّحمن سلمى با مصحف كوفه و عامر بن عبد القيس با مصحف بصره به مناطق مذكور اعزام شدند. افراد ديگرى به همين ترتيب به مناطق ديگر فرستاده‌

[1] همان؛ ص 34.

[2] تاريخ يعقوبى؛ ج 2، ص 160.