گفته‌اى. حذيفه گفت: آرى، من دوست ندارم كه بگويند قرائت فلان و قرائت فلان همانند اهل كتاب، دچار اختلاف شوند»[1].

3. ابن اشته از انس بن مالك روايت كرده است كه مردم در زمان عثمان در كوفه نسبت به قرآن اختلاف داشتند. معلمى قرآن را طبق قرائت يكى از صاحبان مصحف‌ها تعليم مى‌كرد و معلمى ديگر طبق قرائت ديگر و اين به اختلاف بين جوانان كشيده مى‌شد. اين اختلافات به معلمان مى‌رسيد و هريك قرائت ديگرى را غلط مى‌شمرد. اين خبر به عثمان بن عفان رسيد و گفت: «در اينجا (مدينه) قرآن را مورد اختلاف قرار مى‌دهيد و آن را به غلط مى‌خوانيد پس آن‌كه دورتر است بيشتر به بيراهه مى‌رود و قرآن را دست‌خوش اختلاف قرار مى‌دهد!»[2].

4. از محمد بن سيرين نقل شده كه گفته است: «برخى قرآن را قرائت مى‌كردند و برخى ديگر قرائت آنان را غلط مى‌دانستند. اين خبر به عثمان رسيد و آن را اهميت داد و 12 تن از قريش و انصار را جمع آورد ...»[3].

5. از بكير أشج روايت شده است كه در عراق كسى از ديگرى قرائت آيه‌اى را مى‌پرسيد و چون آيه را قرائت مى‌كرد مى‌گفت: اين قرائت را نمى‌پذيرم و مردود مى‌شمارم. اين موضوع ميان مردم شايع شد تا آنكه در اين باره با عثمان مذاكره كردند[4].

حوادثى از اين قبيل در مورد قرائت قرآن و اختلاف درباره آن اگر به وسيله مردانى آگاه همچون حذيفة بن يمان- كه خدايش رحمت كند- پيش‌بينى نمى‌شد، به حوادثى ناخوشايند و فتنه‌هايى بدفرجام منتهى مى‌گرديد.

ورود حذيفه به مدينه‌

وقتى حذيفه از جنگ ارمنستان بازگشت، و در حالى كه از اختلاف مردم درباره قرآن ناخشنود بود، با آن عده از اصحاب پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كه در كوفه بودند، درباره حلّ اين مشكل پيش از آن كه جاهاى ديگر را فرا گيرد، به مشورت پرداخت. نظر حذيفه‌

[1] فتح الباري؛ ج 9، ص 15.

[2] الاتقان؛ ج 1، ص 59. مصاحف سجستانى؛ ص 21.

[3] طبقات ابن سعد؛ ج 3، ص 62. مصاحف سجستانى؛ ص 25.

[4] فتح الباري؛ ج 9، ص 16.