نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 115
به سبع طوال نمىرسند كه نزديك
به دوازده سورهاند و عبارتند از: يونس، هود، يوسف، نحل، اسراء، كهف، مريم، طه،
انبيا، مؤمنون، شعراء و صافات[1].
3.
مثانى: سورههايى كه عدد آيات آنها زير صد قرار دارد و نزديك بيست سورهاند. از
اين جهت مثانى گفته مىشوند كه قابل تكرارند و به جهت كوتاه بودن بيش از يكمرتبه
تلاوت مىشوند.
4.
حواميم: هفت سورهاى كه با حروف «حم» شروع مىشود كه عبارتند از:
مؤمن،
فصّلت، شورى، زخرف، دخان، جاثيه و أحقاف.
5.
ممتحنات: نزديك به بيست سورهاند و عبارتند از: فتح، حشر، سجده، طلاق، ن و القلم،
حجرات، تبارك، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحريم.
6.
مفصّلات: از سوره الرحمن تا آخر قرآن است. به جز چند سوره كه از ممتحنات يا مئين
شمرده شدهاند. چون فواصل (آيههاى) اين سورهها كوتاه است بدين نام ناميده
شدهاند.
اعراب
نام سورهها
نام
هريك از سورهها براى آن سورهها علم است. بنابراين اگر با يكى ديگر از اسباب منع
صرف جمع شود «غير منصرف» خواهد بود. مثلا سورههاى يونس، يوسف، ابراهيم، لقمان و
سبأ، به سبب «عجمه» و سورههاى عبس، فصّلت، اقترب، قل اوحى، تبارك، تبّت و لم يكن،
به سبب «وزن فعل» و سورههاى فاتحه، توبه، برائت، قريش و مريم به سبب «تأنيث» و
سورههاى آل عمران، انسان و رحمان به سبب «الف و نون» غير منصرفند. ولى بيشتر
نامهاى سور، چون با «الف و لام» است، جنبه غير منصرف بودن آنها منتفى است.
برخى
از اسامى، به جهت يك حرفى يا دو حرفى بودن، مبنىاند؛ مانند
[1] سوره شعراء داراى 228 آيه كوتاه و همچنين سوره
صافات داراى 182 آيه كوتاه است و بدين جهت از سور مئين شمرده شدهاند كه از لحاظ
حجم سوره همانند سورههاى مئين مىباشند.
نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 115