وجه تناسب در آيات دوّم و سوّم سوره نساء

مثال 4: آيه شريفه: وَ آتُوا الْيَتامى‌ أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى‌ أَمْوالِكُمْ إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبِيراً* وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتامى‌ فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى‌ وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ ذلِكَ أَدْنى‌ أَلَّا تَعُولُوا[1].

آيه اول، در مورد بيان پرداختن اموال يتيمان به خودشان، و مخلوط نكردن اموال آنان با اموال خود، و تبديل نمودن اموال پاك، به اموال ناپاك (حرام) بود و اينكه اموال يتيمان را همراه اموال خود، حيف و ميل و مصرف ننمايند؛ زيرا اين كار از گناهان بزرگ و نابخشودنى است.

به دنبال اين دستور، مؤمنان و مقدسين از ترس گرفتار شدن به حرام، از تكفل امور يتيمان، خوددارى مى‌كردند؛ زيرا در صورت مراوده و اختلاط به هر صورت اشتباه رخ مى‌دهد، و دچار حرام مى‌شوند. و اين نتيجه قهرى اختلاط با آنان بود و اين در حالى بود كه جنگهاى پياپى، شهداى زيادى را از مسلمانان گرفته بود، و يتيمان فراوانى در مدينه وجود داشت. و تداخل و مسئوليت فراوانى را ايجاب مى‌نمود و چاره‌اى بايد انديشيده مى‌شد.

[1] يعنى: و اموال يتيمان را پس از بلوغ، به دست آنها بدهيد و مال بد و نامرغوب خود را به خوب و مرغوب آنها تبديل مكنيد و اموال آنان را به ضميمه مال خود، مخوريد كه اين گناهى بس بزرگ است. اگر بترسيد كه مبادا درباره يتيمان مراعات عدل و داد نكنيد پس آن‌كس از زنان را به نكاح خود آريد كه شما را نيكو و مناسب با عدالت است؛ دو يا سه يا چهار و اگر بترسيد كه چون، زنان متعدد گيريد راه عدالت نپيموده و به آنها ستم شود پس تنها يك زن اختيار كرده و يا چنانچه كنيزى داريد به آن اكتفا كنيد كه اين نزديكتر به عدالت و ترك ستمكارى است.( نساء: 2 و 3).