همانا تلاش تكلف‌آميز، بيهوده و بى‌ثمرى مى‌باشد؛ زيرا اين امر، علاوه بر اينكه يك كار و تلاش و ادعاى بى‌دليل و نظر و رأى پوچ، بيهوده و تعسف بارى است. يك نوع التزام سپردن به چيزى است كه هيچ‌گونه التزامى عقلا و شرعا در مورد آن نيست.

نظر شيخ «عز الدين عبد العزيز بن عبد السلام» درباره تناسب سوره‌ها

تا جايى كه ما اطلاع داريم، اولين دانشمندى كه وجود تناسب در بين سوره‌هاى قرآن را انكار نموده، سلطان العلماء، شيخ عز الدين عبد العزيز بن عبد السلام (متوفاى سال 660) مى‌باشد.

وى مى‌گويد: تناسب بين آيه‌هاى قرآن كريم، دانش بسيار نيكويى است، ولى در حسن ارتباط كلام، شرط است كه در ضمن يك امر متّحد واقعى شكل گرفته باشد؛ يعنى اول آن به آخرش وابستگى كامل داشته باشد. و اما اگر كلامى براى اهداف و اسباب مختلفى تشكيل شده باشد، هيچ لزومى ندارد كه برخى از آن با بعضى ديگر ارتباط داشته باشد.

سپس مى‌گويد: هركس كه در صدد يافتن چنين ارتباطى باشد، همانا خويشتن را به تكلّف و مشقت افكنده و اقدام به امرى نموده كه قدرت و توان اثبات آن را ندارد، مگر با يك ربط ركيك، كه گفتار و سخنان زيبا از آن مصون و منزه است تا چه رسد به زيباترين و رساترين سخن؛ يعنى قرآن كريم؛ زيرا قرآن كريم در طول «23» سال در مورد احكام مختلف، به علل و اسباب مختلف، نازل شده است.

و كتابى كه هر حكم و مطلبش، فلسفه وجودى ويژه‌اى داشته باشد، هرگز ارتباط برخى از آيات با برخى ديگر، امكان نخواهد داشت. زيرا مرتبط ساختن تصرفهاى‌