فصل نهم تناسب سوره‌ها

تناسب و هماهنگى و ارتباط معنوى كه در بين آيات ضرورت داشته و به اثبات رسيده، همان تناسب و ارتباط ميان آياتى است كه با هم نازل گشته و يا در محدوده يك سوره قرار گرفته و از يك وحدت موضوعى جامع- كه تمام اهداف و مقاصد سوره را در بر گرفته- برخوردار مى‌باشد، چنانكه در طىّ بحثهاى پيشين آن را بحث نموديم. و اما نسبت به تناسب برخى از سوره‌ها با بعضى ديگر، بر حسب ترتيبى كه در قرآن كريم، فعلا برقرار است، هيچ نوع ضرورتى در آن احساس نمى‌شود، گرچه عدّه‌اى خود را براى اثبات آن به تكلّف و مشقّت فراوان افكنده‌اند.

زيرا نظم و ترتيب ظاهرى موجود بين سوره‌ها در قرآن كريم، چيزى است كه صحابه پيامبر- صلى اللّه عليه و آله- پس از شهادت آن حضرت به وجود آورده‌اند و هرگز برگرفته از وحى و مستند بر آن نيست، چنانكه قبلا بدان اشاره نموديم.

بنابراين، تلاش و كوشش براى ساختن و توجيه وجود تناسب ما بين آيه‌هاى آخر سوره‌ها و آغاز سوره‌هاى بعدى كه به دنبال آخرين آيه سوره قبل، واقع شده،