نام کتاب : تاريخ قرآن نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 97
1. در
بازگشت از جنگ سرزمين ارمنستان، حذيفه به سعيد بن عاص گفت: در اين سفر به موضوعى
برخورد كردم كه اگر ناديده گرفته شود موجب اختلاف مردم در مورد قرآن خواهد شد و
هيچگاه نمىتوان آن را چاره كرد. سعيد پرسيد: موضوع چيست؟
گفت:
مردمى را از حمص ديدم كه تصور مىكردند قرائت آنان بهتر از قرائت ديگران است و
آنان قرآن را از مقداد فراگرفتهاند. مردم دمشق را ديدم كه مىگفتند: قرائت آنان
بهتر از ديگر قرائتهاست. اهل كوفه را ديدم كه قرائت ابن مسعود را پذيرفتهاند و
همين عقيده را درباره قرائت او دارند. همچنين مردم بصره كه قرآن را طبق قرائت ابو
موسى اشعرى قرائت مىكنند و مصحف او را لباب القلوب مىنامند.
چون
حذيفه و سعيد به كوفه رسيدند، حذيفه اين موضوع را با مردم در ميان گذاشت و از آنچه
بيم داشت به آنان هشدار داد. صحابه پيامبر (ص) و بسيارى از تابعين با وى موافقت
كردند. اصحاب ابن مسعود به وى اعتراض كردند كه چه ايرادى به ما دارى، مگر جز اين
است كه ما قرآن را مطابق قرائت ابن مسعود قرائت مىكنيم؟ حذيفه و موافقان او به
غضب آمدند و به آنان گفتند: ساكت باشيد كه به خطا مىرويد. او گفت: به خدا سوگند
اگر زنده باشم اين موضوع را با خليفه مسلمين (عثمان) در ميان مىگذارم تا چارهاى
بينديشد. حذيفه وقتى با ابن مسعود روبهرو شد، مطلب را با او در ميان گذاشت، ولى
ابن مسعود با حذيفه به درشتى سخن گفت. سعيد سخت عصبانى شد و مجلس را ترك كرد. مردم
نيز پراكنده شدند و حذيفه با عصبانيت براى ملاقات با عثمان حركت كرد.[1]
2.
يزيد نخعى مىگويد: در زمان ولايت وليد بن عقبه كه از جانب عثمان والى كوفه بود به
مسجد كوفه رفتم، در آنجا گروهى جمع بودند و حذيفة بن يمان در ميان آن جمع بود. در
آن وقت مسجد خدمهاى نداشت و كسى فرياد برآورد: آنان كه پيرو قرائت ابو موسى اشعرى
هستند به زاويه نزديك باب كنده و آنان كه پيرو قرائت ابن مسعوداند به زاويه نزديك
خانه عبد اللّه بيايند. دو گروه درباره آيهاى از سوره بقره اختلاف داشتند، يكى
مىگفت: «و اتمّوا الحجّ و العمرة للبيت» و ديگرى مىگفت: «وَ
أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلَّهِ». حذيفه سخت
ناراحت شد و گفت: همين اختلافات قبل از شما نيز وجود داشت و موضوع مراجعه به عثمان
را مطرح كرد.
در
روايت ابن ابى الشعثاء آمده است كه حذيفه گفت: قرائت ابن امّ عبد! و قرائت