نام کتاب : تاريخ قرآن نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 80
اسامى
بخشهاى مختلف سورههاى قرآن
1.
سبع طوال. هفت سوره طولانى بقره، آل عمران، نساء، أعراف، أنعام، مائده و يونس.
2. مئين.
سورههايى كه عدد آيات آنها از صد متجاوز است، ولى از لحاظ حجم به سبع طوال
نمىرسند كه نزديك به دوازده سورهاند و عبارتند از: هود، يوسف، نحل، كهف، مريم و
....
3.
مثانى. سورههايى كه عدد آيات آنها زير صد قرار دارد و نزديك بيست سورهاند و از
اين جهت مثانى گفته مىشوند كه قابل تكرارند و به جهت كوتاه بودن بيش از يكمرتبه
تلاوت مىشوند.
4.
حواميم. هفت سورهاى كه با حروف «حم» شروع مىشود كه عبارتند از:
مؤمن،
فصلت، شورى، زخرف، دخان، جاثيه و أحقاف.
5.
ممتحنات. نزديك به بيست سورهاند و عبارتند از: فتح، حشر، سجده، طلاق، ن و القلم،
حجرات، تبارك، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحريم.
6.
مفصّلات. از سوره الرحمن تا آخر قرآن است؛ چون فواصل (آيههاى) اين سورهها كوتاه
است بدين نام ناميده شدهاند.
اعراب
نام سورهها
نام
هريك از سورهها براى آن سورهها علم است؛ بنابراين اگر با يكى ديگر از اسباب منع
صرف جمع شود «غير منصرف» خواهد بود. مثلا: سورههاى يونس، يوسف، ابراهيم، لقمان و
سبأ، به سبب «عجمه» و سورههاى عبس، فصّلت، اقترب، قل اوحى، تبارك، تبّت و لم يكن،
به سبب «وزن فعل» و سورههاى فاتحه، توبه، برائت، قريش و مريم به سبب «تأنيث» و
سورههاى آل عمران، انسان و رحمان به سبب «الف و نون» غير منصرفند، ولى بيشتر
نامهاى سور، چون با «الف و لام» است، جنبه غير منصرف بودن آنها منتفى است.
برخى
از اسامى، به جهت يك حرفى يا دو حرفى بودن، مبنىاند، مانند سورههاى ق، ص، يس و
طه.
برخى
ديگر با همان هيئت كه علم شده است خوانده مىشود، مثلا مطففين در سه
نام کتاب : تاريخ قرآن نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 80