مى‌گويد: قرآن بر پيغمبر اسلام (ص) در سن 43 سالگى نازل شد[1] و اين غير از بعثت است كه به اتفاق امّت در سن 40 سالگى بوده است. واحدى نيشابورى از عامر بن شراحيل شعبى، از فقها و ادباى تابعين (20- 109)، نقل مى‌كند كه گفته است: مدت نزول قرآن حدودا بيست سال بوده است‌[2] و نيز امام احمد بن حنبل از وى نقل مى‌كند كه گفته است: نبوت پيغمبر (ص) در سن چهل سالگى بوده است و پس از سه سال، قرآن در مدت بيست سال نازل شد و ابو الفداء، معروف به ابن كثير مى‌گويد: سند اين نقل كاملا صحيح است.[3] ابو جعفر طبرى از عكرمه روايت كرده كه ابن عباس گفته است: نزول قرآن، از آغاز تا پايان، بيست سال به طول انجاميد.[4] ابو الفداء اسماعيل بن كثير دمشقى (متوفاى 774) از محمد بن اسماعيل بخارى حديثى مى‌آورد كه ابن عباس و عايشه گفتند: قرآن به مدت ده سال در مكه و ده سال در مدينه نازل شد و نيز از ابو عبيد قاسم بن سلام روايت بيست سال نزول قرآن را آورده و در پايان گفته است: «هذا اسناد صحيح».[5]

در اينجا سه پرسش مطرح مى‌شود:

- چگونه نزول قرآن يا آغاز نزول آن در شب قدر بوده است در حالى كه بعثت پيامبر در 27 رجب با پنج آيه از اول سوره علق آغاز شد؟

- چگونه نزول قرآن در شب قدر انجام گرفته است در حالى كه قرآن در مدت بيست سال، نجوما يعنى قطعه‌قطعه و در مناسبتهاى مختلف و پيشامدهاى گوناگون، نازل شده است؟

- كدام آيات يا سوره براى نخستين بار بر پيغمبر نازل شده است؟ اگر اولين آيات يا اولين سوره، سوره علق و پنج آيه از ابتداى آن است، چرا به سوره حمد «فاتحة الكتاب» مى‌گويند؟

جواب پرسش اول و سوم روشن است؛ زيرا نزول قرآن، چنانكه اشاره شد، سه سال پس از بعثت انجام گرفته است. در سه سال اول بعثت، دعوت به گونه سرّى انجام‌

[1] . حاكم نيشابورى؛ المستدرك على الصحيحين؛ ج 2، ص 610.

[2] . واحدى نيشابورى، علىّ بن احمد؛ اسباب النزول؛ ص 3.

[3] . رجوع كنيد به: ابن كثير؛ البداية و النهاية فى التاريخ؛ ج 3، ص 4 و الاتقان؛ ج 1، ص 45 و طبقات ابن سعد؛ ج 1، ص 127.

[4] . تفسير طبرى؛ ج 2، ص 85.

[5] . ابن كثير؛ فضائل القرآن( در پايان تفسير ابن كثير چاپ شده است)؛ ص 2.