اطلاق مى‌شود و داراى ويژگيهاى خاصى است. به عبارت ديگر هرگاه تلاوت قرآن به گونه‌اى باشد كه از نصّ وحى الهى حكايت كند و بر حسب اجتهاد يكى از قرّاء معروف بر پايه و اصول مضبوطى، كه در علم قرائت شرط شده است، استوار باشد، قرائت قرآن تحقق يافته است. البته قرآن داراى نصّ واحدى است و اختلاف ميان قرّاء بر سر به دست آوردن و رسيدن به آن نص واحد است.

امام صادق (ع) مى‌فرمايد: «ان القرآن واحد نزل من عند واحد و لكنّ الاختلاف يجي‌ء من قبل الرّواة»[1]، (قرآن يكى بيش نيست و اين اختلافات بر سر قرائت آن از جانب راويان (قاريان) صورت گرفته است). قاريان قرآن (قرّاء معروف) راويان و ناقلان همان قرآنى هستند كه بر پيغمبر (ص) نازل گرديده و اختلاف آنان از اختلاف در نقل و روايت آن نصّ، نشأت گرفته و آن به سبب عواملى است كه اين اختلاف را ايجاب كرده است.

آن عوامل عبارتند از:

اختلاف مصاحف اوّليّه، چه پيش از حادثه يكى كردن مصاحف در زمان عثمان و چه پس از آن؛

نارسايى خط و نوشته‌هاى قرآن كه از هرگونه علايم مشخصه و حتى از نقطه عارى بوده است؛

ابتدايى بودن خط نزد عرب آن روز.

عوامل اختلاف قرائات‌

عوامل اختلاف در قرائت قرآن به دوران صحابه، پس از وفات پيغمبر اكرم (ص) بازمى‌گردد. در آن زمان، صحابه بر سر جمع و نظم و تأليف قرآن اختلاف كردند و همين امر سبب شد كه گاه‌وبى‌گاه بر سر قرائت قرآن، ميان قاريان دو گروه، اختلافى پديد آيد. هر گروه قرائت خويش را بر ديگران ترجيح مى‌داد، ازاين‌رو گفتگوها و بگومگوها به وجود مى‌آمد و كار به منازعه مى‌كشيد.

اين اختلافات موجب شد كه عثمان فرمان بدهد مصحف واحدى تهيه كنند و از روى آن نسخه‌هاى متعدد و متحد الشكلى تهيه نموده، به مراكز مهم كشور اسلامى‌

[1] . اصول كافى؛ ج 2، ص 630، حديث 12.