فصل چهارم‌

قرّاء و قرائات سبع‌

قرائت قرآن و تلاوت آيات آن يكى از مهم‌ترين مسائل قرآن بشمار مى‌رود، به طورى كه از همان ادوار نخستين عدّه‌اى پيوسته به اين كار همت گماشته، عهده‌دار قرائت قرآن و تعليم آن در جامعه اسلامى شدند. بزرگان صحابه چون عبد الله بن مسعود، ابى بن كعب، ابو الدرداء و زيد بن ثابت در طبقه اول؛ عبد الله بن عباس، ابو الاسود دوئلى، علقمة بن قيس، عبد الله بن سائب، اسود بن يزيد، ابو عبد الرحمن سلمى و مسروق بن اجدع در طبقه دوم؛ و بالاخره بزرگانى ديگر در طبقات سوم تا هشتم كه عهد تدوين قرائات آغاز شد، قرار داشتند و بعد قراء سبعة تعيين گرديدند.

پيوسته سلسله قرّاء (قاريان بنام قرآن) و قرائات، قرن به قرن ادامه داشت تا اينكه در اوايل قرن چهارم ابو بكر ابن مجاهد (245- 324)، شيخ القراء بغداد، قرائات را در هفت قرائت از هفت قارى بنام، به رسميّت شناخت. بعدها در دوره‌هاى مختلف هفت قارى ديگر اضافه شد كه مجموعا چهارده قرائت، معروف شد و هر كدام از اين قرائات به وسيله دو راوى روايت شده كه بدين ترتيب بيست و هشت قرائت متداول شده است.

در حجيّت قرائات و تواتر قرائات مذكور كه آيا جملگى به طور متواتر از پيغمبر اكرم نقل و ضبط شده است يا نه گفتگوهاى فراوان است كه از آن مباحث مى‌توان نفى تواتر قرائات را نتيجه گرفت؛ يعنى طبق رأى محققين، بيش از يك قرائت از پيغمبر اكرم (ص) نرسيده است، و آن قرائتى است كه در ميان مردم (جمهور مسلمانان) متداول است و هر قرائت كه با آن مطابق باشد، مقبول وگرنه مردود است.[1]

تعريف قرائت‌

قرائت همان تلاوت و خواندن قرآن كريم است كه اصطلاحا به گونه‌اى از تلاوت قرآن‌

[1] . رجوع كنيد به: التمهيد؛ ج 2، ص 42 به بعد و 218- 226.