خواننده مصحف از كجا بداند كه الف «لاأذبحنّه» زايد است و نبايد خوانده شود و يا چگونه بفهمد كه يكى از دو «يا» ى «بأييد» در آيه «و السّماء بنيناها بأييد» زايد مى‌باشد و يا در كلمه «نشؤا» بدون هيچ علامتى از كجا خواننده مى‌فهمد كه واو زايد است و الف ممدوده است و تلفظ همزه بعد از الف است؟

موضوع عجيب‌تر وجود تناقض در رسم الخط مصحف عثمانى است؛ به نحوى كه كلمه‌اى را به شكلى در جايى نوشته‌اند و همان كلمه را در جاى ديگر به شكلى ديگر و اين خود نشان مى‌دهد كه نويسندگان اوّليه تا چه حدّى از شناخت اصول كتابت به دور بوده‌اند تا آنجا كه توانسته‌اند، دست‌كم روش واحدى در املا و نوشتن كلمات اتخاذ كنند.

چنانكه در آيه 247 سوره بقره كلمه «بسطة» با سين و در آيه 69 از سوره اعراف با صاد «بصطة» نوشته شده است و نيز كلمه «يبسط» در آيه 26 سوره رعد با سين و در آيه 245 بقره با صاد ضبط گرديده است و از اين قبيل تناقضات در مصحف عثمانى زياد وجود دارد.

اينك نمونه‌اى از اين تناقضات را نقل مى‌كنيم:

كلمه با املاى غلط/ كلمه با املاى صحيح 1. «لو شئت لتّخذت» كهف 77/ «إِذاً لَاتَّخَذُوكَ» اسراء 73 2. «أصحاب لئيكة» ص، 13 و شعراء، 176/ «أَصْحابُ الْأَيْكَةِ» حجر، 78 و ق، 14 3. «فقال الضعفؤا» ابراهيم، 21/ «لَيْسَ عَلَى الضُّعَفاءِ» توبه، 91 4. «فلا يستئخرون ساعة» يونس، 49/ «لا يَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً» اعراف، 34 5. «و ما دعؤا الكافرين» غافر، 50/ «وَ ما دُعاءُ الْكافِرِينَ» رعد، 14 6. «ليس بظلّام للعبيد» حج، 10/ «لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ» آل عمران، 182 7. «ضربوا لك الأمثل» فرقان، 9/ «ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثالَ» اسراء، 48 8. «و يمح الله الباطل» شورى، 24/ و «يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ»[1] رعد، 39 9. «فأحياكم ثم يميتكم» بقره، 28/ «أَحْياكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ» حج، 66 10. «إى‌لفهم رحلة» قريش، 2/ «لِإِيلافِ قُرَيْشٍ»[2] قريش، 1 11. «قال يبنؤمّ» طه، 94/ «قالَ ابْنَ أُمَّ» اعراف، 150 12. «في أموالنا ما نشؤا» هود، 87/ «فِي الْأَرْحامِ ما نَشاءُ» حج، 5 13. «و ان تعدّوا نعمت الله» ابراهيم، 34/ «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ» نحل، 18

[1] . چون« يمحو» مفرد است، الف زايد مى‌باشد.

[2] . حذف الف از« لايلاف» نيز غلط است.