اين برداشت طبرى از آيه، برداشتى نادرست است و از طبرى- كه در ادبيات عرب، تفسير و تاريخ، استاد و صاحب نظر مى‌باشد- بعيد است كه آيه را اين‌گونه معنا كند.

آيا شايسته است پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از مشركان- كه با او در ستيزند- در برابر رسالت خود اجرى درخواست كند، حال‌آنكه از ديد مشركان، رسالت پيامبر بزرگ‌ترين گناه اوست.

مشركان ادعا مى‌كردند كه پيامبر ما را سفيه مى‌شمارد و جوان‌هاى ما را فاسد مى‌كند. اگر از مشركان مى‌پرسيدند: «پيامبر چه جرم عظيمى مرتكب شده است كه شما اين‌گونه با او در ستيزيد؟» پاسخ مى‌دادند: «او ادعاى پيامبرى كرده است».

چگونه ممكن است پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در برابر اين جرم بزرگ، درخواست اجر كند!

تناسب در سخن از ابتدايى‌ترين اصول شيوايى و بلاغت كلام است و پيامبر- كه فصيح‌ترين عرب است- به خوبى از اين قانون آگاه است. شايسته نيست كه پيامبر در برابر رسالت خود از مشركان درخواست مزد كند، حال‌آنكه هيچ تناسبى بين رسالت و دشمنان پيامبر، اگرچه خويشاوند باشند، وجود ندارد.

2. تفسير زمخشرى‌

زمخشرى مى‌گويد: «حرف" في"- كه طبرى در استدلال بر سخن خود از آن استفاده كرده است- دليل بر اين مى‌شود كه" قربى" به معناى" نزديكان من" است».

تفسير و استدلال زمخشرى را در ضمن چند مقدمه بيان مى‌كنيم:

نخست: «في» در إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‌، حرف ظرف است، به اين معنا كه همه دوستى‌هايتان را در ظرف «القربى» خلاصه كنيد و خداوند «القربى» را مكانى براى دوستى مؤمنان قرار داده است؛ همانند جمله «لي في آل فلان مودة»؛ «من خاندان‌