مردمسالارى دينى‌

پيش از ورود به بحث مردمسالارى دينى، لازم است نشان دهيم؛ كاربرد مفهوم مردمسالارى دينى واقعيت است يا خير. البته برخى به‌طور قطع منكر مفهوم مردمسالارى دينى هستند. از اينرو مى‌توان مخالفان را به دو گروه تقسيم كرد:

الف- گروهى كه با انديشه و فلسفه سياسى غرب آشنايى دارند و بر اين باورند آنچه كه در غرب به آن مردمسالارى گفته مى‌شود با مردمسالارى دينى مغايرت دارد؛

ب- گروهى كه با انديشه و فلسفه سياسى اسلام آشنايى دارند و معتقدند دموكراسى در اسلام وجود خارجى ندارد يا دست كم در فقه شيعه وجود ندارد.

استدلال هر دو گروه تا حدودى به هم نزديك است، زيرا دموكراسى در غرب داراى پيش‌فرض‌هايى است كه هيچ‌كدام با انديشه اسلام منطبق نيستند. اگر تحولات تاريخى غرب را كه به پيدايش مردمسالارى انجاميد، دنبال نماييم، بستر رشد آن را بهتر مى‌فهميم، اين بستر شامل سكولاريزم و قهر و دورى از بحث خدامحورى و تمايل به اومانيسم است كه هيچ‌كدام با اسلام سر سازگارى ندارند؛ آنان معتقدند كه حتى اگر اصول و مبانى اسلام به درستى تبيين و تفسير شوند با مردمسالارى تلازم و چالش ماهوى دارند. مشكل در اينجاست كه اين گروه مفهوم مردمسالارى را با رهيافت دوم پذيرفته‌اند و حال آنكه مردمسالارى با رهيافت اول‌[1] منطقى‌تر است. در اين تحقيق سعى كرده‌ايم پاسخ هر دو گروه را در سه قسمت بدهيم:

تأييد و موافقت نظريه‌پردازان بحث دموكراسى؛

وجود خارجى تئودموكراسى در اروپا؛

نظريه پست مدرنها در مورد حمايت از خرده فرهنگ‌ها از جمله دموكراسى دينى به منزله يك خرده فرهنگ.

شايد بتوان بهترين گزينه را در بحث مردمسالارى دينى نظام جمهورى در ايران دانست كه در حال تجربه يك نظام مردمسالار دينى است، احتمالًا با اين مصداق نيازى به تأييد فرد

[1] - منظور از رهيافت اول روش و شيوه زندگى سياسى است كه در ذيل مفهوم مردمسالارى توضيح داده شده.