إرمِينيَهُ‌ (56)، حاشيه درياها و آن جزيره ها و- مثلًا- ارمينيه حالا- ارمنستان- آن منتها اليه درياى مديترانه و آنجاها، قَالَ الرَّشِيدُ فَلَمْ يَبْقَ لَنَا شَىْ‌ءٌ (57)، پس براى ما چه ماند؟ فَتَحُولَ إِلَى مَجْلِسِى‌، بلند شو، بيا سر جاى من بنشين! قَالَ مُوسَى قَدْ أَعْلَمْتُكَ أَنَّنِى إِنْ حَدَدْتُهَا لَمْ تَرُدَّهَا (58)، گفتم كه اگر محدودش بكنم، تو آن را بر نمى گردانى، فَعِنْدَ ذَلِكَ عَزَمَ عَلَى قَتْلِهِ‌ (59)، اينجا كه شد، عازم شد كه موسى بن جعفر را بكشد! اين داعيه موسى بن جعفر، و از اين قبيل داعيه ها در زندگى موسى بن جعفر، امام صادق، و امام هشتم، وجود دارد؛ كه آن هم يك بحث قابل توجه است.

* برداشت اصحاب ائمه از خط ومشى آنان‌

يك بحث ديگرى كه قابل توجه است، برداشت اصحاب ائمه از حركت ائمه است. اصحاب ائمه كه از ما به امام نزديكتر بودند؛ آنها درباره ائمه چه خيال مى كردند؟ آيا شما در روايات ائمه بر نخورديد به اين كه اصحاب ائمه، انتظار خروج از ائمه داشتند؟ بى خودى انتظار خروج داشتند؟

آن كسى كه بلند مى شود، مى آيد و مى گويد: يابن رسول الله، چرا قيام نمى كنى، در حالى كه پانصد هزار مرد در فلان جا- خراسان- منتظر اشاره تو هستند، و حضرت با او مرتب چانه مى زنند، تا بالاخره به تعداد كمترى مى رسد، او چرا مى گويد قيام كنيد؟ آن افراد متعددى كه مرتب به امام صادق مراجعه مى كردند- غير از جاسوسهاى بنى عباس، آنها را نمى گويم؛ آن كسانى كه جاسوس بودند، از جواب امام معلوم مى شود كه اينها جاسوسند. اما آن كسانى كه واقعاً جاسوس نبودند، از جواب امام مى شود فهميد كه جاسوس نبوده اند- چرا مراجعه مى كردند؟

زراره كه يكى از بزرگترين اصحاب امام صادق است، خدمت امام صادق مى آيد- اين روايت خيلى جالبى است- مى گويد: يابن‌