كم و بيش همه پذيرفته‌اند. گو اينكه در تعيين حق و تعريف حق با هم اختلافاتى دارند و در اينجا وارد بحث ديگرى مى شويم و آن رابطه بين آزادى، حق، قانون و عدالت است كه حق و عدالت با هم چه رابطه‌اى دارند و بالاخره بحث به اينجا مى‌رسد كه حق هر كس اين است كه منافع و مصالح طبيعى او تأمين شود و آن قانونى عادلانه است كه حقوق افراد، يعنى آنچه را كه نيازهاى طبيعى اقتضا مى‌كند، در سايه زندگى اجتماعى برايشان تأمين كند.

نگرشهاى گوناگون در خصوص منشأ حقوق انسان‌

در اين رابطه كه آيا همه انسانها در زندگى اجتماعى خود حق دارند يا كسانى در زندگى اجتماعى حق دارند كه در دستاوردهاى اجتماع سهيم باشند؟ بعضى از انسانهاى معلول كه به اجتماع هيچ خدمتى نمى‌توانند بكنند و در يك بيمارستان و يا آسايشگاه بسترى‌اند و هيچ نقشى در زندگى اجتماعى و تأمين دستاوردهاى جامعه نمى‌توانند داشته باشند، آيا در جامعه حقى دارند يا خير؟ اگر حق ناشى از خدماتى است كه افراد به جامعه ارائه مى‌دهند، چنين كسى هيچ حقى ندارد زيرا غير از زحمت براى افراد جامعه، كاربرد ديگرى براى جامعه ندارد. البته ممكن است كه بعضى از افراد معلول باشند ولى از نظر فكرى بتوانند به جامعه كمك كنند. ولى يك فرد معلول كه از ابتدا اينگونه متولد شده و هيچ قدرتى نيز نداشته است به صورت فكرى هم نمى‌تواند به جامعه خدمت كند آيا چنين كسى در جامعه داراى حق است؟