جمعه 7 اسفند 1299/ 25 فوريه 1921/ 16 جمادى الثانى 1339

* مخفى كردن ماهيت دولت جديد

سيد ضياء الدين طباطبايى از «نرمن» 1 (وزيرمختار انگليس) خواست، براى احتراز از مخالفت شوروى ماهيت دولت وى مبنى بر طرفدارى از دولت انگليس تا حدامكان مخفى بماند. 2

* حمايت نرمن از سيد ضياء

پيش از اعلام الغاى قرارداد 1919 به وسيله سيد ضياء، نرمن به كرزن وزير خارجه انگليس، اطمينان داد كه الغاى قرارداد واجد معنا نخواهد بود زيرا سيد ضياء محتواى قرارداد را از طريق افسران و مستشاران مالى انگلستان به اجرا خواهد گذاشت و قزاقخانه را با افسران انگليسى تجديد سازمان خواهد داد. 3

«نرمن» وزيرمختار انگليس در ايران به «كرزن» 4 وزير خارجه كشورش گزارش داد: سيد ضياء قصد دارد اداره امور دو دستگاه اصلى (ماليه و قشون) را به دست انگليسى‌ها بسپارد.

نرمن معتقد بود اين سياست نيز در نهايت مى‌تواند بريتانيا را به بيشتر امتيازهايى كه انتظار داشت از قرارداد غيرعملى 1919 به دست آورد، برساند. 5

* پيشنهاد سيد ضياء براى استخدام مستشاران خارجى‌

پس از آنكه سيد ضياء قرارداد 1919 را لغو كرد 6 به نرمن پيشنهاد نمود مستشاران مالى و افسران نظامى انگليسى را براى تجديد سازمان و كنترل ماليه و قشون استخدام كند. وى عنوان كرد هدفش از واگذارى دو تشكيلات مهم ماليه و قشون به انگليسى‌ها اين است كه خاك به چشمان بلشويك‌ها و ناراضيان داخلى پاشانده شود سيد ضياء به نرمن اطلاع داد اجراى اين سياست، بيشتر امتيازات و منافعى را كه بريتانيا انتظار دارد از يك قرارداد غيرعملى كسب كند، نصيب اين كشور خواهد نمود. 7

* گزارش نرمن به كرزن درباره سياست دولت ايران‌

نرمن وزيرمختار انگليس پس از مذاكره با سيد ضياء الدين طباطبايى، گزارشى را درباره سياست دولت جديد به كرزن وزير خارجه انگليس ارسال كرد. وى در اين گزارش آورده است: سيد ضياء سياست خود را به‌طور محرمانه براى من چنين شرح داد: «كاستن از تعداد وزيران و سپردن كار وزارتخانه‌ها به معاونين دائمى و لغو قرارداد ايران و انگليس، زيرا در غير اين صورت دولت قادر نخواهد بود برنامه‌هاى خود را اجرا كند و در اعلاميه‌اى كه بدين منظور صادر خواهد شد، دولت خاطرنشان خواهد كرد كه ضديت با قرارداد مذكور نشانه دشمنى دولت ايران با انگلستان نيست بلكه به عكس دولت جديد ايران خواهد كوشيد دوستى و حسن‌نيت انگلستان را نسبت به خود جلب نمايد زيرا اين حسن‌نيت براى بقا و رفاه ملت ايران ضرورت دارد. 8»

* ملاقات و مذاكره مسعود خان با هوپنو

مسعود خان كيهان‌ 9 از طرف سيد ضياء الدين طباطبايى به منظور تبادل نظر و مشورت با هوپنو كاردار سفارت فرانسه به محل سفارت فرانسه در تهران رفت. در اين ديدار وى خواهان نظرات هوپنو(Henri Hoppenot) درباره تشكيل كابينه جديد و شركت دادن شخصيت‌هاى مورد علاقه دولت فرانسه در اين كابينه بود. 10

* تقاضاى دهخدا براى آزادى برادرش‌

رزا على اكبر خان دهخدا در مراسله‌اى به كاظم خان سياح فرمانده حكومت‌نظامى تهران خواستار آزادى برادرش ميرزا يحيى خان از زندان شد. 11

______________________________
(1). «هرمن كامرون نرمن»(Herman Cameron Norman) 1955- 1872 م در مدرسه ايتن و كالج ترينيتى كمبريج تحصيل كرد؛ وى در سال 1894 به‌