نام کتاب : دين و دولت در انديشه اسلامي نویسنده : سروش، محمد جلد : 1 صفحه : 95
به هر مذهبى صحيح باشد، به ويژه نسبت به
اسلام كه با مطرح ساختن قوانين گسترده و جامع خود، درصدد تحقق يك نظام اجتماعى
ايدهآل است.
اسلام و ارزشهاى انسانى
اسلام مدعى است كه كاملترين و جامعترين نظام ارزشى را براى بشر
عرضه كرده است، و روىگردانى از اين مكتب به معناى از دست دادن اين برترين نظام
است؛ ولى درعينحالاسلام فراتر از پيوندهاى خاص دينى و مذهبى، به ارزشهاى مشتركى
بين انسانها ارج مىنهد، و به همه غير مسلمانان به ديده انسانهاى تهى از همه
ارزشها نمىنگرد.
اسلام خيرخواهى نسبت به انسانها را يك ارزش انسان والا قلمداد
مىكند، و لذا وقتى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم گروهى از ياران خود
را به عنوان پيك اسلام، به سوى رهبران سياسى جهان گسيل نمود، توسط آنان از ايشان
خواست:
به خاطر خدا نسبت به مردم خيرخواه باشيد؛ زيرا كسى كه كار مردم را به
عهده گيرد و براى خير مردم تلاش نكند، از بهشت الهى محروم خواهد بود.[1] يكى ديگر از اين ارزشهاى انسانى،
«امانتدارى» است كه خداوند برخى از اهل كتاب را به خاطر برخوردارى از آن ستوده
است:
بعضى از اهل كتاب كسانىاند كه اگر يك قنطار (گنجينهاى از ثروت)
امانت به او بسپارى، به تو پس مىدهند، و بعضى ديگر از آنان اگر يك دينار به امانت
نزدشان بگذارى، برنمىگردانند مگر بر آن ايستاده باشى.[2]
از سوى ديگر، قرآن اين بينش اسرائيلى را كه تنها ما محبوب خداييم و ديگران هيچ
سهمى از كرامت و ارزش ندارند، محكوم مىكند، به خصوص كه اين بينش، به نفى و انكار
حقوق ديگران مىانجامد، آنها با ادعاهايى از اين قبيل:
«ليس علينا فى الاميين سبيل»،[3]