ولايت مطلقه فقيه‌

دو اصطلاح‌

«ولايت مطلقه» هنگامى كه در دايره «مسائل حكومتى» به كار مى‌رود و نسبت به «فقيه»، مورد بحث قرار مى‌گيرد، صرفا يك اصطلاح فقهى است، و هرگز نبايد آن‌را با تعبير مشابه عرفانى و كلامى آن خلط كرد. همان‌گونه كه در بحث گذشته آورديم، ولايت در زبان اهل معرفت، ناظر به مرحله عالى كمال معنوى بنده، در وصول به بالاترين مراتب قرب الهى است كه منشأ تصرفات تكوينى و تشريعى مى‌گردد؛ ولى در زبان اهل فقه، ولايت ناظر به يك امر اعتبارى و از مقوله رياست و مديريت است.

در اصطلاح نخست، «ولىّ» با صعود در مراتب هستى، واسطه فيض مى‌شود و دستى در اخذ از حق و دستى ديگر در اعطاى به خلق، پيدا مى‌كند؛ ولى در اصطلاح دوم، «ولىّ» عهده‌دار تدبير جامعه و سامان دادن به معيشت اجتماعى مردم مى‌گردد؛ يكى منشأ سلطه حقيقى است و ديگرى منشأ سلطه اعتبارى.

بسيارى از دانشمندانى كه در اين بحث وارد شده‌اند، با تصريح به اين دوگانگى، از خلط مباحث گوناگون جلوگيرى كرده و بر حفظ حدود و ثعور آن تأكيد ورزيده‌اند.

امام خمينى، طى نامه‌اى به نمايندگان مجلس شوراى اسلامى، با اشاره به اظهارات ابهام‌آميز برخى از نمايندگان، دراين‌باره، آورده‌اند:

لازم است عرض كنم آيات و رواياتى وارد شده است كه مخصوص به معصومين عليهم السّلام است‌