2- بررسى متن توقيع‌

برداشت مورد نظر اين است: «در رخدادها، به فقها مراجعه كنيد كه آنان از طرف من حجّتند.»

اساسى‌ترين سؤال در مورد متن روايت، اين است كه امام عليه السّلام در چه مواردى شيعه را به راويان حديث ارجاع داده است؟ آيا اسحاق بن يعقوب از امام پرسيده است كه براى آگاهى از احكام شرع، به چه كسى مراجعه كنم؟ و يا سؤال وى اين بوده است كه رويدادهاى گوناگون جامعه را تحت نظر چه كسى قرار داده و در موضوعات اجتماعى، به چه كسى به عنوان ولىّ و حاكم مراجعه كنيم؟

در صورت اوّل، فقها به عنوان مرجع تبيين احكام، معرفى شده‌اند و در محدوده بيان حكم، بايد مورد استفاده قرار گيرند. و در صورت دوم، فقها به عنوان ولىّ اجراى احكام معرفى شده‌اند و در صحنه جامعه، براى رهبرى بايد مورد مراجعه قرار داشته باشند:

اگرچه متن سؤال اسحاق، در اختيار ما قرار ندارد، ولى جواب حضرت نشان مى‌دهد كه سؤال دوم، مورد نظر بوده است.

شيخ انصارى با توجه به سه قرينه، روايت را مربوط به باب ولايت مى‌داند:

الف) در پاسخ امام، اشاره‌اى به حكم حوادث نشده است، بلكه حضرت از مردم خواسته است كه فقها را مرجع، در خود حوادث دانسته و در جريانات گوناگون به آن‌ها مراجعه كنند.

پس مردم براى فراگيرى احكام، ارجاع به فقها نشده‌اند تا ازاين‌روايت، مرجعيت فتوايى آن‌ها استفاده شود، بلكه از آنان خواسته شده كه جريان جامعه و رخدادهاى اجتماعى را تحت نظر آن‌ها قرار دهند.

ب) امام عليه السّلام در اين‌جا فقها را به عنوان «حجت خود» معرفى كرده است و اين تعبير، با مواردى متناسب است كه فقيه به اعمال نظر مى‌پردازد، هم‌چون ديگر مواردى كه فردى از طرف امام، متكفّل كارى شده و اعمال نظر مى‌كند، نه آن كه از طرف خدا