نام کتاب : دين و دولت در انديشه اسلامي نویسنده : سروش، محمد جلد : 1 صفحه : 368
فاللّه هو الولىّ.[1] اين
ولايت عام و گسترده الهى بر همه موجودات، و از آن جمله، انسان اقتضا مىكند كه
كليه شئون تدبير و اداره جامعه، منحصرا در اختيار او باشد، و علاوه بر ولايت حقيقى
او، كه سراسر هستى را فراگير است، ولايت اعتبارى نيز در همه زوايا به او انتساب
داشته باشد؛ زيرا خداوند در قرآن، دو گونه ولايت براى خود ذكر كرده است:
الف) ولايت تكوينى: كه راه تصرّف در همه اشيا و تدبير خلقت را آن
گونه كه بخواهد، باز مىگذارد:
ام اتّخذوا من دونه اولياء فاللّه هو الولىّ؛[2] آيا به جز او اوليايى براى خود گرفتهاند؟ خدا است كه ولىّ راستين
است.
ما لكم من دونه من ولىّ و لا شفيع افلا تتذكرون؛[3] براى شما غيز از او سرپرست و شفاعتگرى نيست، آيا باز هم پند
نمىگيريد؟
انت وليّى فى الدنيا و الآخرة؛[4]
تنها تو در دنيا و آخرت ولىّ من هستى.
فما له من ولىّ من بعده؛[5] پس
از او (براى گمراه) وليّى نيست.
و براساس همين ولايت تكوينى است كه ولايت «نصرت» را نيز در اختيار
داشته و در اختيار آنان كه شايستهاند، قرار مىدهد:
ذلك بأن اللّه مولى الذين آمنوا و ان الكافرين لا مولى لهم؛[6] چرا كه خداوند پشتيبان كسانى است كه ايمان آوردهاند؛ ولى كافران را
ياورى نيست.