نام کتاب : دين و دولت در انديشه اسلامي نویسنده : سروش، محمد جلد : 1 صفحه : 270
و به تعبير پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و
آله و سلّم:
اذا اراد اللّه بقوم شرا ولىّ عليهم سفهائهم؛[1] وقتى خداوند سيهروزى را براى مردمى مقدّر نمايد، سفيهان و
بىخردانشان را حاكم آنان قرار مىدهد.
حسن ولايت
رسول خدا، از «حسن ولايت» به عنوان يكى از شرايط رهبرى ياد كردهاند:
لا تصلح الامامة الّا لرجل فيه ثلاث خصال: ورع يحجزه عن معاصى
اللّه، و حلم يملك به غضبه، و حسن الولايه على من يلى حتى يكون لهم كالوالد
الرحيم؛[2] امامت و پيشوايى، تنها شايسته كسى كه داراى اين سه ويژگى باشد: ورع
و تقوايى كه او را از گناه باز دارد. حلم و خويشتندارى كه بدان بر خشم و غضب خويش
مسلط باشد، حسن ولايت و رهبرى پسنديده، به گونهاى كه مانند پدر مهربان براى مردم
باشد.
تعبير حسن ولايت نيز از تعبيرات جامع و گويايى است كه به شرايط لازم
براى رهبرى و مديريت اشاره دارد.
قوّت
از ديدگاه حضرت على عليه السّلام شايستهترين افراد براى رهبرى، كسى
كه علاوه بر داناتر بودن به قوانين الهى، از بيشترين توانايى برخوردار بوده، از
همه مردم، تواناتر و قوىتر باشد تا بتواند قافله بشرى را در اثر آگاهى برتر و
توان بىنظير خود، به راحتى از گردنههاى صعب العبور و دشوار، عبور دهد:
ايها الناس ان احق الناس بهذا الامر اقواهم عليه، و اعلمهم بامر
اللّه فيه، فان شغب شاغب استعتب فان ابى قوتل؛[3]