كه مسلمانان براى دريافت احكام به او مراجعه مى‌كنند، براى دريافت تحليل صحيح مسائل جارى جامعه نيز بايد در نزد او زانو زنند و هرگز خودسرانه به قبول يا ردّ و يا بازگو كردن جريانات سياسى اقدام ننمايند.

لزوم استيذان از پيامبر

قرآن از مسلمانان مى‌خواهد كه در مسائل مهم اجتماعى- سياسى، هرگز بدون اجازه از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم صحنه را ترك نكنند و از اين رهگذر، متذكر مى‌شود كه در دايره مسائل اجتماعى، افراد نبايد با تشخيص و صلاح‌ديد شخصى خود، تصميم‌گيرى كرده و اقدام نمايند، بلكه در مسائل مربوط به نظام اسلامى، اصل اوّلى اين است كه با او باشند و بر محور او حركت كنند، و در شرايط استثنايى تنها با اجازه از او به محل ديگرى رفته، و به كار ديگرى بپردازند:

انما المؤمنون الذين آمنوا بالله و رسوله و اذا كانوا معه على امر جامع لم يذهبوا حتى يستأذنوه ان الذين يستأذنوك اولئك الذين يؤمنون بالله و رسوله فاذا استأذنونك لبعض شأنهم فأذن لمن شئت منهم و استغفرلهم؛[1] مؤمنين واقعى فقط كسانى‌اند كه به خدا و پيامبرش ايمان آورده و اگر در امر مهمّى با او باشند، بدون اذن او به جايى نمى‌روند. همانا آنان كه از تو اذن مى‌خواهند ايمان به خدا و رسولش دارند، در اين صورت اگر از تو براى برخى كارهاى خود اجازه خواستند، به هر كدام كه بخواهى اذن ده و برايشان طلب آمرزش كن.

آيات ديگر قرآن نيز دلالت دارد كه موضوع استيذان از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم به‌عنوان رهبر جامعه اسلامى، براى عدم حضور در هريك از صحنه‌هاى خطير اجتماعى، در بين مسلمانان صدر اسلام، امرى پذيرفته‌شده و رايج بوده و حتى منافقان بهانه‌گير و راحت‌طلب نيز كه پيوسته به دنبال عذرتراشى براى فرار از ميدان‌هاى فداكارى بودند، خود را موظف به استيذان از حضرت دانسته و بدون آن، جرأت ترك صحنه را نداشتند.[2]

[1] - نور( 24) آيه 62.

[2] - توبه( 9) آيه‌هاى 86، 45 و 83؛ احزاب( 33) آيه 13.