آشنا شده‌اند- بدان تصريح كرده‌اند.

دانشمند ايتاليايى، فل لينو مى‌گويد:

حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در يك زمان، دين و دولت را پايه‌گذارى كرد و گستره اين دو، در دوران زندگى‌اش، هم‌سان بود.

و به تعبير توماس ارنولد:

پيامبر اسلام، پيشواى دين و رئيس دولت بود.

و به عقيده ستروتمان:

اسلام پديده‌اى دينى و سياسى است؛ زيرا بنيان‌گذار آن، علاوه بر نبوت، حكومت را نيز در دست داشت و به شيوه حكومت‌دارى كاملا آگاه بود.[1] براساس اعتقاد مسلمانان، پيامبر اسلام در جامعه اسلامى داراى سه نقش است:

الف) نبوت و رسالت؛ يعنى تبليغ احكام و قوانين الهى.

ب) ولايت؛ يعنى رهبرى سياسى و اجتماعى. و البته مديريت جامعه و اداره نظام اجتماعى، غير از بيان احكام است.

ج) قضاوت و داورى.[2] اين بينش، هر چند در طول تاريخ تفكر اسلامى، مورد قبول قرار گرفته است، ولى در يك قرن اخير، و پس از سرايت شعار «جدايى دين از سياست» از غرب به جوامع اسلامى، برخى از مسلمانان، وحدت رهبرى دينى و سياسى را حتى در مورد پيامبر اسلام مورد ترديد و انكار قرار دادند. و مسئوليت حضرت را به «تبليغ احكام دين» منحصر و محدود ساختند.

از جمله طرفداران و مروّجان اين طرز فكر در جهان تسنّن، على عبد الرزاق است.

او كه زاده مصر و فارغ التحصيل الازهر است، در سال 1925، كتاب «الاسلام و اصول الحكم» را براى اثبات اين‌كه «حكومت، از اركان شريعت نبوده، و در اسلام‌

[1] - محمد يوسف موسى، نظام الحكم فى الاسلام، ص 14.

[2] - امام خمينى، بدائع الدرر، رساله لا ضرر، ص 105- 107.