هم‌چنين محقّق بزرگوار، «طريحى» در مجمع‌البحرين‌ مى‌گويد: «لانّ العمل بهما ثقيل»[1] «صدوق» نيز در معانى الاخبار چنين نقل مى‌كند:

ابوعمر و يكى از همراهان ابوالعباس مى‌گفت از ابوالعباس پرسيدم: منظور از «انّى تارك فيكم الثقلين» چيست و چرا قرآن و عترت، ثقلين خوانده شده‌اند. پاسخ داد: «لأن التمسك بها ثقيل».[2]

د. ثقل اكبر و ثقل اصغر

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از قرآن و عترت با عنوان «ثقلين» ياد كرده است. آن حضرت از هر يك از دو «ثقل» خود با لقبى خاص و وصفى ويژه سخن به ميان آورده است: قرآن را به صفت «اكبر» و عترت را به صفت «اصغر» متّصف ساخته است.

جابر بن عبداللّه انصارى مى‌گويد: پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:

يا ايّها النّاس انّى تارك فيكم الثقلين: الثقل الاكبر و الثقل الاصغر إنْ تمسّكتم بهما لن تضلّوا و لن تبدلّوا فانّى سئلت اللّه اللطيف الخبير يفرقان حتى يَرِدا علىّ الحوض فاعطيت.

جابر مى‌گويد: هنگامى كه سخنان پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به اين‌جا رسيد: «ثقل اكبر» و «ثقل اصغر» كدام است؟ پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله پاسخ داد:

الثقل الاكبر كتاب اللّه عزّوجلّ سبب طرفه بيداللّه عزّوجلّ و طرف بايديكم. الثقل الاصغر عترتى اهل بيتى.[3]

در بيان فوق به روشنى اين نكته به چشم مى‌خورد كه از قرآن با عنوان «ثقل اكبر» و از عترت و اهل بيت با عنوان «ثقل اصغر» ياد شده است.

راز توصيف به «اكبر» و «اصغر»

پيامبر عظيم‌الشّأن اسلام از دو وديعه نفيس خود به ثقل اكبر و ثقل اصغر ياد كرد؛ خواهيد پرسيد كه چرا پيامر صلى الله عليه و آله كتاب خدا را با عنوان «ثقل اكبر» و عترت را با عنوان «ثقل اصغر» مورد

[1]. مجمع‌البحرين، ماده« ثقل».

[2]. صدوق، معانى الاخبار، ص 90، باب معنى الثقلين.

[3]. علّامه خويى، منهاج البراعة، ج 6، ص 216؛ علامه امينى، الغدير، ج 1، ص 11 و 26 و 27.