كاشتن درخت امر كرده‌[1] و از نابود كردن گياهان برحذر داشته است.[2] ولى با اين حال در جنگ طائف دستور داد هر مسلمان پنج درخت را قطع كند.[3] اين گونه روايات بيانگر حكم حكومتى است و مسأله فقهى نهى از قطع درخت مربوط به حكم اوّلى اسلام است.[4]

ممكن است ولىّ امر در موارد خاصّى قطع درختان را مجاز بشمارد تا از چوب آنها براى مصارف اقتصادى جامعه استفاده شود، و نيز ممكن است در مواردى قطع درختان را جايز نشمارد.

2. نهى از كشتن حيوانات حلال گوشت: در بعضى از روايات آمده است كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله خوردن گوشت برخى حيوانات حلال گوشت را نهى كرده و مسلمانان را از كشتن آنها بازداشته است. امام صادق و امام كاظم عليهما السلام در اين باره فرمودند:

خوردن گوشت چنين حيواناتى حرام نيست، امّا چون در آن روزگار اين حيوانات در رشد اقتصادى مردم مؤثر بوده‌اند، آن حضرت با بيان حكم حكومتى، خوردن گوشت اين حيوانات را حرام دانست.[5]

نظير اين مورد در جنگ خيبر اتّفاق افتاد كه در آن پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مجاهدان را از كشتن و خوردن گوشت چارپايان بازداشت.[6]

3. از بين بردن شراب: اگر تبديل شراب به سركه ممكن باشد، از بين بردن آن واجب نيست و مى‌توان آن را به سركه تبديل و مصرف كرد. امّا در برخى روايات آمده است كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله دستور داد اين‌گونه شراب‌ها را از بين ببرند.[7] امام راحل قدس سره در تفسير اين روايات مى‌نويسد:

از بين بردن شراب واجب نيست؛ زيرا امر پيامبر، حكم حكومتى و براى از بين بردن فساد بود، نه‌

[1]. وسائل‌الشيعه، ج 11، ص 43.

[2]. فصلنامه فرهنگ جهاد، شماره اوّل، ص 147؛ شماره دوم، ص 96.

[3]. سنن بيهقى، ج 9، ص 83.

[4]. المعجم المفهوس لألفاظ الحديث النبوى، ماده« شجر»، ج 3، ص 68.

[5]. عن على بن‌جعفر، عن اخيه عليه السلام قال: سالته عن الحمر الأهلية أتوكل؟»، فقال:« نهى عنها رسول‌اللّه و إنّما نهى عنها لأنّهم كانوا يعملون عليها فكره أن يفنوها.( وسائل الشيعه، ج 16، ص 325)

[6]. عن ابى‌بصير، يعنى المرادى، قال: سمعت اباجعفر عليه السلام يقول: انّ الناس اكلوا لحوم دوابهم يوم خيبر فأمر رسول باكفاء قدورهم و نهاهم عنها و لم يحرّمها.( همان)

[7]. همان، ج 6، ص 164؛ ج 17، ص 222 و 223.