آويخته‌اى و خود را گم كرده‌اى نه! بلكه: ناچيز بودى و چيز شده‌اى نادان بوده‌اى و دانا گشته‌اى، ناتوان بودى و توانا شدى، بى‌همه چيز بودن و با همه چيز شدى، اين همه چيز را كه به اين ناچيز بى‌همه چيز داد؟ خدا داد تو خدا داده‌اى نه خود داده، نه پدر و مادر داده، نه سپهر داد و طبيعت داد، كه همه‌اينها و آنها هم خدا داده‌اند.

تو اين آيات و كلمات و علامات شناخت را در بيابان شناخت‌ها، در كتاب ذات و صفات خويش به خوب بشناس، سپس كتاب عمومى جهان را بگشاى، درس جهان‌شناسى، آيات شناخت ديگر آن را نيز به دقت بخوان، كه آنها نيز همانند توأند، همه نيازمند به خداى يگانه‌اند، تو پس از اين دو شناخت خود و جهانت را نيز براى اثبات بهتر خداى جهان نفى كن كه: همه عالم كتاب حق تعالى است: «سَنُرِيهِمْ آياتِنا فِى الْ‌آفاقِ وَ فِى أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُ‌ ...».

هر كه و هر چه غيرخداست به خوبى بشناس، و براى اثبات شايسته و بايسته آن خداى يكتا همه را نفى كن ... از زشت و زيبا راه و چاه دوست و دشمن خدا و شيطان، همه را در اين بيابان شناخت‌ها بشناس، تا هم اكنون و براى هميشه خود آگاه پاى از چاه‌ها برون كشى و به راه راست خدا پا نهى كه راه يكى و چاه فراوان است: «وَ أَنَّ هذا صِراطِى مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ‌».

و اينكه در بسيارى از احاديث آمده كه در عرفات و مشعر همچنان دعا كن و به خداى التجا كن بدين معنى نيست كه اين دو وقوف: درنگ براى دعا خوانى است و بس نه! خواندن دعا براى فهميدن موقف و افزايش معرفت است كه به زبان معصومين خدا را بخوانى و بهترينش از آنچه در دست داريم دعاى عرفه حضرت امام حسين و حضرت امام سجاد (ع) است كه روح را جان مى‌دهد