مخصوص به خود داشته‌اند، ازاين‌رو هميشه در جهان فلسفه‌ها وجود داشته نه فلسفه؛ ولى پيامبران الهى هميشه مؤيد و مصدّق يكديگر بوده‌اند و يكديگر را نفى نكرده‌اند، هر كدام از پيامبران اگر در محيط و زمان پيامبر ديگر مى‌بود مانند او قانون و دستورالعمل مى‌آورد[1].

6. راز ختم نبوت‌

از مطالب گذشته مى‌توان به راز ختم نبوت به دست پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلّم پى برد. زيرا انسان بعد از طى مراحل مختلف، قابليت دريافت برنامه كلى هدايت خود را پيدا مى‌كند و از اين مرحله به بعد انسان با رشد و تكامل عقلانى خود مى‌تواند بدون پيامبر و با اتكا به كتاب مقدس او و ائمه هدى طى طريق نمايد، همان‌گونه كه شهيد مطهرى مى‌گويد:

بشر در مسير تكاملى خود مانند قافله‌اى است كه در راهى و به سوى مقصد معينى حركت مى‌كند، ولى راه را نمى‌داند. هرچند يك بار به كسى برخورد مى‌كند كه راه را مى‌داند و با نشانى‌هايى كه از او مى‌گيرد ده‌ها كيلومتر راه را طى مى‌كند ... تا تدريجا خود قابليت بيشترى براى فراگيرى پيدا مى‌كند و مى‌رسد به شخصى كه نقشه كلى راه را از او مى‌گيرد و براى هميشه با در درست داشتن آن نقشه از راهنمايى‌هاى جديد بى‌نياز مى‌گردد[2].

دلايل انحصار صراط مستقيم به اسلام‌

تا اين‌جا ما به تحليل دو اصل مهم «ضرورت وحدت دين» پرداختيم اين دو بحث نقش كليدى در روشن شدن زواياى بحث «پلوراليزم» دارد و بعد از گذر از اين دو مرحله انسان براى تعيين دين حق و برتر، از بين اديان مختلف، نيازمند معيارهايى براى تعيين و شناخت دين حق است.

[1] - مقدمه‌اى بر جهان‌بينى اسلامى( وحى و نبوت)، ص 165 و نيز 146.

[2] - مجموعه آثار، ج 3، ص 161.