ديگران امام على عليه السّلام به فرزندش امام حسن فرمود:

و لا تكن عبد غيرك و قد جعلك اللّه حرا[1].

پسرم حسن، بنده غير خودت نباش، چرا كه خداوند تو را [يعنى هر انسانى را] آزاد آفريده است.

استاد با استشهاد به روايت فوق و ديگر روايات بر اين باور است كه تعليمات ليبراليستى- به معناى واقعى آن- در متن تعاليم اسلامى وجود دارد[2].

روح آزادخواهى و حريت در تمام دستورات اسلامى به چشم مى‌خورد، در تاريخ اسلام، با مظاهرى روبرو مى‌شويم كه گويى به قرن هفدهم دوران انقلاب كبير فرانسه و يا قرن بيستم دوران مكاتب مختلف آزادى‌خواهى متعلق است‌[3].

آزادى‌هاى اجتماعى‌

استاد «آزادى‌هاى اجتماعى» را از اهداف پيامبران ذكر مى‌كند:

يكى از مقاصد انبياء به‌طور كلى و به‌طور قطع، اين است كه آزادى اجتماعى را تأمين كنند و با انواع بندگى‌ها و بردگى‌هاى اجتماعى و سلب آزادى‌هايى كه در اجتماع هست، مبارزه كنند[4].

علامه شهيد با تقديس آزادى اجتماعى، در تبيين آن به روايت ذيل از پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم استناد مى‌كند:

اذا بلغ ابى العاص ثلاثين اتخذوا عباد اللّه خولا و مال اللّه دولا و دين اللّه دخلا.

اولاد ابى العاص (اموى‌ها) اگر به سى نفر برسند، بندگان خدا را بنده خود و مال خدا را مال خود حساب مى‌كنند، و در دين خدا هم آن‌چه بخواهند،

[1] - ر. ك: نهج البلاغه، نامه 31، شماره 87.

[2] - ر. ك: پيرامون انقلاب اسلامى، ص 34 و 35.

[3] - پيرامون انقلاب اسلامى، ص 32.

[4] - گفتارهاى معنوى، ص 18.