است كه شيطان مرتكب شد و به ذلت ابدى دچار گرديد.

اصل دوم: دنيا همه عالم نيست‌

از ديدگاه قرآن كريم دنيا همه عالم نيست، بلكه دنيا جزئى از عالم است. عالم واحد ممتدّى است كه مقطعى از آن را دنيا نام نهاده‌اند. براى تبيين همين امر، قرآن كريم حيات اخروى را مطرح كرده و سعى دارد انسان را از اين اشتباه خسارت‌زا نجات بخشد.

قرآن كريم گاهى حيات اخروى را زندگى واقعى‌[1] معرفى مى‌كند و گاهى آن را خير واعى مى‌نامد.[2] در جايى مؤمنان را به خاطر مقدّم نمودن دنيا توبيخ‌[3] مى‌كند و در جاى ديگر كافران را به دليل غفلت از آن، تحقير.[4] در نهايت مقام كسانى را كه فهم اخروى ندارند آن‌قدر نازل مى‌كند كه آنان را حتى شايسته هدايت هم نمى‌داند.[5] و تصريح مى‌فرمايد كه توهّم نكنيد كه شك و ترديدى در عالم ديگر هست و فرمود، هرگز واقعه آخرت دروغ نيست‌[6]، بلكه همه‌چيز در آن زمان دگرگون است.

همه اينها به خاطر اين است كه حيات بشر منحصر به زندگى دنيا نيست، بلكه زندگى ديگرى (اخروى) هم در امتداد اين زندگى وجود دارد.

اصل سوم: مرگ پايان زندگى نيست‌

تأمّل در اصول گذشته معناى مرگ را روشن مى‌كند. از ديدگاه قرآن مرگ پايان عمر بدن است، نه پايان عمر انسان. آنچه هنگام مرگ اتفاق مى‌افتد «توفّى» است، و توفّى به معناى «جمع نمودن و به همراه خود بردن» است. خداوند متعالى مى‌فرمايد:

«توفّى‌

[1] - عنكبوت( 29) آيه 64:\i« و ما هذه الحيوة الدنيا الّا لهو و لعب و انّ الدّار و الأخرة لهى الحيوان».\E

[2] - اعلى( 87) آيه 17:\i« و الأخرة خير و ابقى».\E

[3] - اعلى( 87) آيه 16:\i« بل تؤثرون الحيوة الدّنيا».\E

[4] - روم( 30) آيه 7:\i« يعلمون ظهرا من الحيوة الدّنيا و هم عن الاخرة هم غفلون».\E

[5] - تجم( 53) آيه 29:\i« فأعرض عن من توّلىّ عن ذكرنا و لم يرد الّا الحيوة الدّنيا»\E.

[6] - واقعه( 56) آيه 2 و 3:\i« ليس لوقعتها كاذبة* خافضة رافعة».\E