افتراق امت‌

امت اسلامى پس از پيامبر صلى الله عليه و آله به علل مختلفى به گروه‌ها و فرقه‌هاى مختلفى تقسيم شدند؛ نخستين و عمده‌ترين آنها تقسيم به دو گروه شيعه و سنى است.

تشيع يا «مكتب اهل‌بيت» به دليل توصيه‌هاى مكرر پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله پس از رحلت آن حضرت در كنار قرآن و سنت پيامبر صلى الله عليه و آله بر افضليت، اعلميت و عصمت اهل‌بيت عليهم السلام و لزوم تبعيت از آنان تأكيد مى‌ورزد. از نظر شيعه، امامت امت پس از پيامبر بر عهده امامان معصوم عليهم السلام است كه همگى از اهل‌بيت پيامبرند و به وسيله نص به امت اسلامى معرفى شده‌اند، اولين آنان حضرت على عليه السلام و آخرين آنها حضرت مهدى (عج) است كه به اعتقاد همه مسلمانان منجى نهايى بشريت و عدالت گسترجهانى است. در مقابل تسنن و به تعبير ديگر «مكتب خلفا» هرگونه وابستگى امامت به نص و نيز شرط بودن عصمت در آن را انكار نموده و امامت را امرى زمينى و نامشروط به عصمت مى‌داند. در نظر اين گروه، پس از پيامبر كسى داراى مقام عصمت و علم لدنى نيست. در عين حال آنان سنت و سيره خلفاى راشدين و عمل اصحاب را تا حدودى همسنگ سيره معصومين مى‌انگارند و پس از قرآن و پيامبر بر سنت خلفا تأكيد مى‌ورزند.

بنابراين مرجع و حجت وضعى شرعى نزد شيعه عبارت است از:

«قرآن+ سيره پيامبر+ سيره اهل‌بيت عليهم السلام» و نزد اهل‌سنت عبارت است از:

«قرآن+ سيره پيامبر+ سيره خلفاى راشدين و عمل اصحاب» بنابراين تفاوت اين دو گروه منحصراً در رهبرى سياسى پس از پيامبر نيست، بلكه حجت و مرجع معتبر دينى از وجوه اساسى تمايز آن دو است.