براى رهبرى و هدايت مردم، خداوند و جلب رضاى او بوده است و لذا انبيا از مردم هيچ گونه اجر و مزدى درخواست نكردند (سوره 42، آيه 23) و اگر هم در يك امر اشاره به اجر و مزد شده و طلب دوستى اهلبيت به عنوان مزد قلمداد شده (سوره 42، آيه 23) در واقع آن هم براى هدايت و سعادت خود مردم است تا از راه ضلالت و گمراهى نجات يابند (سوره 25، آيه 57). بنابراين، چون هدف انسان رسيدن به «قرب الى الله» است لذا محرك او نيز همين است و اين باعث پالايش اعمال انسان مى‌شود. بر خلاف اين سخن منسوب به زردشت است كه مى‌گويند «گفتار نيك، پندار نيك و كردار نيك» بايد داشت اما مشخص نمى‌كنند كه ملاك نيكى چيست؟ درست مثل آنست كه از معمار و مهندسى بپرسيم طرح شما براى ساختمان اين مسجد يا مدرسه چيست؟ و او بگويد يك طرح خوب دارم اما پاسخ خود را شرح ندهد كه چه چيزى از نظر او خوب است.

ارزش تربيتى «نيت»

شايد بتوان گفت اركان نيت در اسلام دو چيز است: (1) بعد آگاهى و نفى عادت، (2) اخلاص. به عبارت ديگر اركان نيت عبارت است از: اينكه انسان از خود بپرسد چه مى‌كنم و براى چه مى‌كنم؟

اين يك اصل تعليمى و تربيتى است كه انسان اعمالش از روى آگاهى باشد و نه ماشين‌وار و لذا در عبادات مثلًا نماز هم اگر نمازگزار در حين‌