نام کتاب : تعليم و تربيت از ديدگاه امام سجاد (ع) نویسنده : لياقتدار، محمد جواد جلد : 1 صفحه : 113
نماز نداند چه مىخواند و باصطلاح نيت نكرده
باشد و نداند چه مىكند اين نماز باطل است بلكه بايد در طول نماز نيت خود را حفظ
كند. پس ركن اول نيت، نفى عادت است. در اينجا اين سؤال مطرح مىشود كه مگر عادت
پيدا كردن چه بدى دارد؟ در پاسخ بايد گفت همان گونه كه متخصصان تعليم و تربيت و
روانشناسى[1] نيز تأكيد
كردهاند انسان همين قدر كه در كارى عادت كرد دو خاصيت متضاد در او بوجود مىآيد.
به نسبت مهارت و تمرين و عادت زيادتر، انجام آن كار براى او سهلتر و سادهتر
مىشود، مثل ماشيننويس كه عمل تايپ براى او عادت شده است، اما به نسبت عادت،
توجهش به آن كاسته مىشود و كمكم به يك عمل غيرارادى تبديل مىشود و لذا در تعليم
و تربيت اسلامى روى نيت تأكيد شده تا عبادات و اعمال انسان كه همگى جنبه عبادى
بايد داشته باشند و براى خدا بايد باشند، جنبه غيرارادى و عادى پيدا نكنند. و
قبلًا عرض شد كه ملاك امتياز انسان از حيوان و موجودات ديگر همين جنبه ارادى افعال
انسان است كه حيوانات و فرشتگان از آن بيبهرهاند.
[1] - جهت اطلاع بيشتر به نظريه جان لاك، فيلسوف، پزشك
و مربى قرن هفدهم انگليس تحت عنوان تعليم و تربيت به معناى پرورش قواى ذهنى مراجعه
شود. او در اين نظريه بر روش تكرار و تمرين تاكيد دارد. به علاوه، اين مربى بر
لزوم عادت دادن متربى به ويژه از دوران كودكى تأكيد دارد. همچنين توجه خوانندگان
را به نظريات تربيتى متفكران مكتب رفتارگرايى و نيز متفكران مكتب شناخت گرايى جلب
مىكنيم كه دو نوع تفكر متقابل را تشكيل مىدهند، جلب مىكنيم.
نام کتاب : تعليم و تربيت از ديدگاه امام سجاد (ع) نویسنده : لياقتدار، محمد جواد جلد : 1 صفحه : 113