هستند ثابت شود، زيرا توزين هنرى بزرگ است و معمولا فروشنده و خريدار در مورد درستى و نادرستى، گفتار او را حجت مى‌دانند.

وزنه‌هاى ترازو

وزنه‌ها بايد آهنى باشد و محتسب آنها را بيازمايد و خود مهرى بر آنها بنگارد، و نبايد كه از سنگ بسازند، زيرا چون به هم برخورند از وزنشان كاسته شود. اما اگر آهن در دسترس نباشد وزنه‌هاى سنگى را بايد در پوست كند و پس از آزمايش بر آنها مهر زند و هر زمان آنها را بازبيند تا از چوب و سر شلغم همانند آنها را درست نكنند. و نيز در يك دكان دو نوع وزنه يا سنگ (صنج)[1] بى‌آنكه بدان نيازمند باشند، نگاه ندارند، زيرا فروشنده را در آن بيم تهمت است و همچنين وزنه‌هاى غير معمول از قبيل يك سوم رطل و يك سوم اوقيه و يك سوم درهم را به كار نبرد، زيرا چه بسا به هنگام وزن بخصوص در ازدحام خريداران با «نصف» اشتباه مى‌شود، و خدا داناتر است.

نظارت محتسب بر وزنه‌ها

بر محتسب است كه مثقال‌ها و سنگ‌ها و رطل‌ها و حبه‌ها را بى آگاهى صاحبانشان بررسى و آزمايش كند، زيرا برخى از صرافان حبه گندم را در آب مى‌خيسانند. سپس سر سوزن‌هاى فولادى را در آن فرو مى‌برند آنگاه مى‌خشكانند تا به حالت نخستين در مى‌آيد و اثرى در آن نمى‌ماند.

و نيز فرمان دهد كه رنگ وزنه نقره (صنج) را مغاير رنگ وزنه مثقال برگزينند، زيرا چه بسا سنگ نصف درهم را عوض رباعى (چهارگانه) به كار مى‌برند، حال آنكه ميان آن دو فرق است و همچنين سنگ يا هشتم را عوض سنگ دو قيراطى مى‌گيرند، و خدا داناتر است.

[1]- صاحب اقرب الموارد گويد:« سنج به سين فصيح‌تر و جمع آن سنجات است و آن وزنه‌اى است مانند اوقيه و رطل، و معرب سنكه فارسى است.» پيداست كه معرب سنگ است.